خلافت اموی ؛ بررسی سیاسی

خلافت اموی

نویسنده: عبدالامیرعبد دیکسون
مترجم: گیتی شکری
ناشر: طهوری
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 326
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه پایینی ده صفحه ابتدایی کتاب موج مختصری دارد

مروری بر کتاب

بررسی سیاسی

این تحقیق، مطالعه‌ای است در زمینه تاریخ سیاسی دوران خلافت بنی امیه در زمان حکومت عبدالملک بن مروان ( 65 85ه‌.ق/ 684 705م )

این اثر، تحقیقی ژرف در زمینه ی تاریخ اسلام و یکی از پر آشوب ترین دوران آن؛ یعنی دوران حکومت عبدالملک مروان (خلافت 65 - 86ق) است و در مقایسه با بعضی آثاری که در زمینه ی تاریخ اسلام منتشر می شود، بسیار دقیق و عالمانه نگارش یافته است.  عبدالامير ديكسون روايت كاملي از حاميان، قبائل و موالي طرفدار مختار و شان سياسي و جغرافيايي شان و همين طور مخالفين و دشمنانش ارايه مي دهد. همچنين توضيح مختصري درباره خشبيه و كيسانيه مي دهد

.يكي از نكات جالب کتاب که مورد توجه نویسنده قرار گرفته ، حسن نظر فراوان مختار  به ايراني ها است، وی خطاب به اشراف كوفي  مي گويد: هنگامي كه به شما احترام گذاشتم، خود پسند شديد؛ هنگامي كه شما را حاكم كردم، به درآمدها دستبرد زديد؛ من اين ايرانيان را فرمان پذيرتر، وفادارتر و درستكارتر از شما يافتم.

وي درحالي كه نظرش با مورخين نزديك به امويان درباره مختار ثقفي متفاوت است، نظرشان را چنين بيان مي كند: انگيزه هاي او فقط جاه طلبي ها سياسي او بود و او از همه ي وسايل به طور غير اخلاقي براي رسيدن به اين اهداف استفاده مي كرد.ديكسون نظر خود را درباره مختار چنين مي گويد:… او شيعه اي صادق و بي ريا بود كه سستي ابن حنفيه را در پي گيري انتقام حسين (ع) تاب نمي آورد، به ويژه از زماني كه او مي توانست امكانات سياسي اي را كه اين انتقام ممكن بود به چنان مرد جاه طلبي بدهد، ببيند....

نگارنده در فصل اول کتاب به منظور آشنایی با شخصیت عبدالملک، سابقه سیاسی، اجتماعی و مذهبی عبدالملک را به طور خلاصه بررسی می‌کند .فصل دوم درباره مخالفت طرفداران علی (ع) در این دوره، یعنی شورش مختاری ابی عبید ثقفی، سرشت، علت‌ها و پیامدهای آن است .موضوع "عصبیت "(نزاع‌های قبیله‌ای) .

پدیده رایج این دوره، در فصل سوم بررسی شده و تلاش گردیده علل و سیاست‌های عبدالملک برای استفاده از آن روشن گردد .فصل چهارم به جنگ داخلی بین عبدالملک و ابن زبیر مربوط می‌شود . در این فصل علل اصلی پشتیبانی مردم حجاز از ابن زبیر بررسی شده تا سرشت مخالفت جنبش زبیریان بطور کلی روشن شود .در فصل پنجم شورش‌های ابن جارود، زنج، قیام ازد در عمان و شورش بسیار خطرناک‌تر عبدالرحمان بن اشعث بررسی شده است .

در بررسی و مقایسه این جنبش‌ها و شورش‌ها نویسنده تلاش کرده این نکته را آشکار سازد که آیا از اعتقادات یکسانی برخودار بوده‌اند یا پاسخی به سیاست‌های حجاج بوده‌اند .در فصل ششم جنبش خوارج با این هدف بررسی شده که در این دوره از نظر سیاسی به اوج فعالیت خود رسید، و منشاء مخالفت با خلافت عبدالملک به شمار آمد .در این فصل قیام‌های کوچکتر و پراکنده نیز در کنار شورش‌های معروف و عمده خوارج توصیف شده‌اند .

فصل اخیر همچنین رابطه میان شورش "مطرف بن مغیره "و "شبیب بن یزید "و خوارج به طور کلی بررسی شده است .کتاب با کتاب شناسی و فهرست اعلام به پایان می‌رسد .