خواننده کنجاو و مشتاق پس از تصفح در اوراق این کتاب، خود را با انسانی صادق، امانتدار، شریف، نجیب، شجاع، پاکدامن، حق‌گو و حق‌طلب، نیکوکار، خیرخواه، آزاده، افکار، وارسته، مقاوم و علاقه‌مند به زادگاه و میهن روبرو می‌بیند. این‌ها و موارد دیگر، همه خصوصیات اخلاقی و خوی‌منش زنده‌یاد الهیار صالح است که توسط دوستان موالف و یاران موافق نوشته شده است. بر اساس این نوشته‌ها، صالح را باید از صلحا و نیکان روزگار و از مردان نخبه زمان دانست و با اویس قرن و بایزید بسطام همسان و همشان شمرد. امید است راه صالح راهگشای نیکی‌ها و آزادی‌ا و آزادگی‌ها باشد.

صالح آرانی (مشهور به اللهیار صالح؛ زاده ۱۲۷۵ در آران - درگذشته ۱۲ فروردین ۱۳۶۰) وزیر، سفیر، سیاست‌مرد ایرانی و از رهبران جبهه ملی ایران.

صالح آرانی متولد آران و بیدگل بود. پدرش مبصرالملک نایب الحکومه آران، بیدگل و نوش آباد بود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل به کالج آمریکایی‌ها (دبیرستان البرز) رفت.او در جوانی مترجم سفارت آمریکا در تهران بود. در این منصب با احمدشاه ملاقات نمود و نقشی کوچک در تصویب نشدن قرارداد ۱۹۱۹ ایفا کرد. داور او را به عدلیه و سپس مالیه برد. در وزارت مالیه به ریاست کل انحصارات دخانیات منصوب شد و از آنجا به ریاست کل گمرک انتقال یافت. همزمان در موارد مرتبط نیز طرف مشورت داور قرار می‌گرفت.

اولین تجربه صالح در کسوت وزارت به کابینه احمد قوام و وزارت دارائی وی مربوط می‌شود. او در این سمت چند برخورد جزئی با قوام داشت که مهمترین آنها به مخالفت صالح با اعزام علی امینی به آمریکا مربوط می‌شود. بعدها در کابینه علی سهیلی با همین سمت و در کابینه‌های ساعد مراغه‌ای و ابراهیم حکیمی با سمت وزیر دادگستری به کار مشغول شد. مدتی نیز وزارت کشور در کابینه مصدق را بر عهده داشت.