حکمت قدیم ؛ تقریرات

نویسنده: محمدحسین فاضل تونی
ناشر: مولف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 140
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1330 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو ، لبه عطف زدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب 

چهار فرقه از مردم درصدد معرفت برآمدند و این چهار فرقه از سایر مردم ممتاز شدند باینکه حقایق اشیاء را بفکر جستجو میکنند و این وجه امتیاز آنها است و آن چهار فرقه عبارتند از حکیم. متکلم. صوفی. عارف- اینان خواستند بفهمند که آیا این عالم خودبخود بوجود آمده یا علتی و یا صنایع و خالقی دارد.آیا مردم پس از مردن معاد وحشری خواهند داشت یا نه. این اشخاص جویای حقایق اشیاء بودند یکی از این چهار فرقه حکیم است.

محمدحسین تونی، (۱۲۹۸ق-۱۳۳۹ش) معروف به فاضل تونی،فقیه، مجتهد، ادیب و مدرّس حکمت و عرفان. وی در شهرهای تون، مشهد، اصفهان و تهران به تحصیل پرداخت و از محضر دانشمندانی چون ادیب نیشابوری، جهانگیرخان قشقایی، آخوند فشارکی و آقا میرزا هاشم اشکوری بهره برد. او آثاری در کلام، فلسفه، حکمت و عرفان در قالب کتاب‌هایی همچون حکمت قدیم و الهیات به یادگار گذاشت. شهرت او بیشتر در علوم معقول است. از شاگردان وی می‌توان به حسن زاده آملی و جوادی آملی اشاره کرد.

فضائل علمی و اخلاقی فاضل تونی بسیار بوده است. حافظهٔ حیرت انگیز، همراهی با استادان توانا و زبردست، اشتیاق فراوان به آموختن و سال‌ها تدریس و تحقیق، موجب شد که وی در ادبیات عربی و فلسفه و عرفان و تفسیر قرآن مهارت زیادی بیابد. بسیاری از استادان و بزرگان به فضل و توانایی او گواهی داده‌اند. آیت اللّه بروجردی در نامه‌ای، وی را «عِمادالعلماء المتألهین» خطاب کرده بود. بیان محمدعلی فروغی در مقدمه ترجمه فنون سماع طبیعی و علی اکبر دهخدا ذیل مدخل ابن سینا و شهید مرتضی مطهری در مقدمه کتاب التّحصیل، بر جلالت قدر و احاطه و دقت نظر و خدمت او به علم و حکمت گواهی می‌دهد.

فاضل تونی به واسطه قدرت شگرف حافظه‌اش، احتیاجی به یادداشت نداشت. وی به ندرت دست به قلم میبرد و هنگام نوشتن نیز بسیار کُند و با خطی کاملاً ابتدایی می‌نوشت؛ از این‌رو آثار نوشتاری او محدود است و غالباً یادداشت‌های دانشجویان و طلاب کلاس درسش، به صورت کتاب در آمده است. با این‌همه بر بسیاری از آثار عرفانی و فلسفی‌، از جمله اسفار و منطق شفا، حواشی مختصری نوشته و مطالب پیچیده را بخوبی شرح داده است.