حسینیه مشیر

حسینیه مشیر

نویسنده:  صادق همایونی
عکس ها:  منوچهر چهره نگارشیرازی , عباس بهمنی
ناشر: سروش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 65
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1371 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : در حد نو ~ نو ؛ نوشته تقدیمی دارد

مروری بر کتاب

مصور تمام گلاسه تعدادی رنگی

حسینیه مشیر مربوط به سدهٔ ۱۳ ه.ق است و در شیراز، خیابان قاآنی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.حسینیه مشیر که می توان زادگاه و خاستگاه هنر تعزیه در ایران به ویژه شیراز دانست. بر اساس آنچه زنده یاد صادق همایونی، پژوهشگر تعزیه فارس سالها پیش در کتابی حسینیه مشیر عنوان می دارد، در قسمت شمالي خانه مسكوني مشيرالملك بنا شده و عمارت ايواني آن نيز ساختماني بزرگ با باغي بسيار وسيع و زيبا دارد كه قسمت هايي از آن از ميان رفته و قسمت هايي نيز سالم هستند.

كتيبه هايي با زمينه آبي در اطراف ايوان قرار دارند كه حاوي اشعاري مذهبي از محتشم كاشاني در رثاي حضرت ابا عبدالله حسين (ع) هستند. اين حسينيه كه توسط حاجي ميرزا ابوالحسن خان مشيرالملك بنا نهاده شد، به عزاداران امام حسين (ع) در ماه هاي محرم و صفر غذا ميداده. حسينيه همچنين داراي شاه نشيني در قسمت شمالي است كه هنگام برگزاري مراسم، خود مشير و سرانه و بزرگان شهر يا ميهمانان خصوصي او براي تماشا در آنجا مي نشستند. در بالاي سردر كتيبه به خط زيباي ثلث بر سنگي از مرمر اين متن نقاشي شده است: "بسم الله الرحمن الرحيم، قل هو الله احد، الله الصمد، لم يلد و لم يولد و لم يكن له هو كفواً احد. فالله خيراً حافظا و هو ارحم الراحمين".

ساختار این بنای تاریخی پس از به دبیرستان تبدیل شدن، دارای حیاطی بزرگ بوده که چند ساختمان در اطراف آن قرار گرفته از جمله آزمایشگاه علوم که دارای چند ستون بلند با کنده کاری های زیبا که ظاهرا در بازدید گروهی از کودکان پرورشگاهی دچار آتش سوزی شده، اما این ستون ها از گزند حوادث مصون و پابرجا ماندند. با اینکه این بنا در قامت مدرسه سلطانی تا سال 1360 خورشیدی هم مورد استفاده بوده، اما پس از این تاریخ مدرسه تعطیل می شود. در این هنگام است که نامرادی ها در این بنای تاریخی کلید می خورد و تبدیل به کش مکشی می شود میان نهادهای استان که خود را داعیه دار این میراث فرهنگی می دانند.

چون این بنا بر اساس تاریخچه ساخت از ابتدا به عنوان یک حسینیه از سوی مشیرالملک بنیان و به وقف گذاشته می شود از یک سو سازمان اوقاف این ملک را در راستای موقوفات خود می داند و از سوی دیگر پس از اینکه بنای یادشده از سوی وراث مشیرالملک برای زنده نگه داشتن نام همسر وی به شکل مدرسه در می آید آموزش و پرورش هم خود را متولی این ساختمان دوره قاجار معرفی می نماید. این درحالیست که از ابتدا مشیرالملک این بنا را جهت برپایی آیین های مذهبی به ویژه تعزیه به صورت دوهفته یکبار در اختیار هیئت های مذهبی می گذاشته است.