حدیث پژوهی ؛ دو جلدی

حدیث پژوهی

نویسنده: مهدی مهریزی
ناشر: دارالحدیث
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 863
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

حدیث، دومین سند دین است که پس از قرآن، بیشترین سهم را در شناختن و شناساندن اسلام و شکل‏ گیرى و بالندگى علوم اسلامى داشته است. حدیث، میراث ماندگار معصومان ‏علیهم السلام است که به شرح و تفسیر قرآن و تبیین دین مى ‏پردازد.

پیشوایان معصوم ‏علیهم السلام، مسلمانان را به فراگیرى و فهم حدیث و مذاکره و نشر آن، ترغیب بسیار کرده‏ اند و همین امر، از ابتدا تاکنون، سبب رونق این دانش بوده است. تلاش عالمان، محدثان و حافظان حدیث و سنت در طول تاریخ اسلام، ستودنى است. آن بزرگواران از ثبت و ضبط حدیث آغاز کردند و با ترجمه، شرح، تعلیق، جامع نویسى و گردآورى احادیث، حراست از این مجموعه را ادامه دادند. این تلاش، امروزه با تصحیح کتب حدیث، معجم نویسى، مسندنویسى، گزیده نویسى، واحد سازى مجموعه‏ ها و ایجاد بانک ‏هاى اطلاعات حدیثى ادامه یافته است که بحمداللَّه رشد و بالندگى شایسته‏ اى دارد و تلاش‏هاى والاى پیشینیان را روشنتر مى ‏نمایاند.

در حوزه علوم حدیث و دانش‏هاى وابسته به آن، رشته ‏هاى متعددى چون رجال، درایه، تاریخ حدیث، مصطلحات حدیث، فقه الحدیث، غریب الحدیث و... شکل گرفت و بدین‏سان، ابعاد بهره ‏ورى از آن مجموعه گرانسنگ، استوارتر و گسترده‏ تر گشت.

تلاش‏هاى انجام شده و به ثمر رسیده، به راستى بسیار است که باید بدان بالید و آن را پاس داشت. با این همه، باب پژوهش در این حوزه همچنان گشوده است و گِرِه ‏ها و دشوارى‏ها نه تنها یکسره از میان نرفته، بلکه به لحاظ شرایط ویژه فرهنگى و اجتماعى‏اى که جامعه اسلامى دارد، افزون نیز شده است. به جرئت مى‏توان گفت که بسیارى از پرسش‏ ها درباره اسلام، به حدیث و سنت برمى‏ گردد. بررسى این پرسش ‏ها و دستیابى به قواعدى روشن در فهم حدیث، کارى ضرورى است. عرضه مدوّن و سامان یافته علوم حدیث، قواعد رجالى و فقه الحدیث در عصر گسترش دانش‏ ها بایسته‏ اى دیگر است.

مطالعه جدى درباره احادیث مجعول و ارائه طُرُق روشن در شناسایى آنها، جاى تردید ندارد. بررسى احادیث متعارض و یافتن راه‏هاى معقول جهت حل تعارض نیز کارى برجاى مانده است. تفکیک و رده ‏بندى محتوایى احادیث و یافتن شیوه‏ ها و قواعد مناسب آن، ضرورت دیگرى است؛ زیرا حدیثى که در زمینه معارف به ما رسیده، با آنچه به احکام فقهى مربوط است و یا آنچه به بیان آداب و رسوم اختصاص دارد، یکسان فهم نم ى‏شود و قواعد برداشت از آنها هم یکى نیست. به بیان دیگر، کشف و شناساندن قواعد عام و خاص فهم حدیث، نیازى است بس مبرم. نقد و بررسى کتب حدیث و بیان سبک و روش محدثان، امرى است که اندکى مورد توجه پژوهشگران اهل سنت قرار گرفته و نیازمند تداوم و تکمیل است.

در کنار این امور، معرفى محدثان و شخصیت‏هاى حدیثى و خدمات ارزنده آنان به حدیث، احیاى متون کهن و نسخ خطى، شرح احادیث مشکل و... از دیگر کارهاى بایسته است...