در این کتاب با بهره‌گیری از علم جامعه‌شناسی و بررسی انتقادی دو رویکرد دولت کمتر بازار بیشتر و استبداد ایرانی ، دیدگاه جدیدی برای فهم جامعه ایران پیشنهاد شده است. دیدگاه آرایش مناسب بین جامعه مدنی ، دولت و اقتصاد (بازار) فهم جامعه را فراسوی دوآلیسم دولت - بازار ممکن می‌کند. داستان موفقیت و شکست‌های هر جامعه‌ای باید در شرایط هم‌افزایی یا عدم هم‌افزایی بین جامعه مدنی ، دولت و اقتصاد درک شوند. در این کتاب تحولات تاریخی ایران مانند انقلاب مشروطه و پس از آن با چنین دیدگاهی تحلیل شده است.

نویسنده این کتاب را در چهار فصل و با دو رویکرد رایج که درک جامعه‌ی ایران و دگرگونی‌های آن را فراهم می‌کند، به رشته ‎ی تحریر درآورده است. این دو رویکرد عبارتند از رویکرد استبداد و دیکتاتوری ایرانی و رویکرد دولت کمتر، بازار بیشتر. مورد دوم در فصل نخست از کتاب "جامعه شناسی و فهم جامعه ایران" مورد بررسی قرار گرفته و با تلاش جهت تببین انواع مداخلات غیربهینه‌ای که دولت می‌تواند در بازار یا به عبارتی در اقتصاد داشته باشد، به نقد این رویکرد می‌پردازد.

فصل دوم نیز، با بررسی رویکرد استبداد ایرانی، فقدان اصناف و جامعه‌ی مدنی مستقل را زیر ذره‌بین می‌برد و مسائل پیش روی این طرز فکر را واکاوی می‌نماید. فصل سوم ، آرایش‌های مختلف میان جامعه‌ی مدنی، دولت و اقتصاد یا همان بازار را در مکاتب فکری متنوعی نظیر ویر و دورکیم، گرامشی و در اندیشه‎‌ی جامعه‌شناسان معاصر بررسی می‎کند. نویسنده هم چنین این آرایش را بر مبنای فرهنگ سیاسی نیز می‌کاود و بازار را به مثابه سیاست، تشریح می‎کند.

در بحث مبانی دیدگاه آرایش‎‌های مختلف که در فصل سه ذکر شد، نویسنده در فصل چهارم و انتهایی کتاب، تفکر ذات‌گرا و رابطه‌ای را تجزیه و تحلیل می‌کند و رویکرد رابطه‌ای را در عمل و همچنین در تعریف دولت، می‌شکافد. "حمزه نوذری" آرایش‌های مختلف را میان مدیران دولتی و سرمایه‌داران نیز بررسی نموده که حسن ختام این اثر تحلیلی و جامعه‌شناختی می‌باشد.