جامعه شناسی ذوق ادبی

جامعه شناسی ذوق ادبی

نویسنده: لوین ل. شوکینگ
مترجم : فریدون بدره ای
ناشر: توس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 150
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

کتابیست کوچک، قدیمی ولی پرمعنا. به‌گفته شوکینگ «روح زمانه» وجود ندارد و اگر هست روح‌های زمانه است. این روح‌ها را من و شما (به‌عنوان خواننده)، ناشرین، منتقدان، سازمان‌های دولتی و غیردولتی، گروه‌های اجتماعی مختف، انجمن‌های ادبی، باشگاه‌ها، شب‌ شعرها، و صدها نهاد دیگر مانند آنها که در روزگار ما فراوان است، می‌آفرینیم و خود نیز از آن خبر نداریم.

مائیم که به‌عنوان «گروه‌های فشار» همچون اهرمی، سبک و شیوه‌ای یا شاعری را برمی‌کشیم و به‌عنوان سبک نو، روش نو و غیره و غیره به خورد خلق‌الله می‌دهیم، ولی همین‌که فشار اهرم به جهاتی فرو می‌افتد، های‌وهوی‌ها می‌نشیند و از آن همه برآمدگان تنی معدود در اوج می‌مانند و از آن همه شیوه‌ها و سبک‌ها یکی جا می‌افتد و باقی می‌ماند.

از خواندن کتاب شوکینگ آدمی فرامی‌گیرد که بیهوده به شاعران و نویسندگان دوران کهن به‌خاطر وابستگی‌شان به دربارها و دستگاه‌های توانگری به چشم حقارت ننگرد، زیرا در آن دوران خریدار متاع ادب جز اینان نبودند. از خواندن کتاب شوکینگ آدمی فرامی‌گیرد که درباره سبک‌ها و شیوه‌های ادبی و هنری، و جنگ کهنه و نو، و شعر سپید و شعر کهن جوش و خروش راه نیندازد. بگذارد غوغاها، که گاه غوغایی دروغین است که «دستگاه‌های تبلیغاتی»، «بادمجان دورقاب‌چین‌ها» و «گروه‌های هم‌دست» به‌وجود آورده‌اند فرونشیند، آب‌ها از آسیاب بیفتد آنگاه معلوم می‌شود که سبک ماندگار، شیوه پایدار و شاعر و نویسنده نامدار کیست.

فهرست

فصل اول:
ذوق ادبی معاصر و روح زمانه
پدیدۀ تغییر در ذوق ادبی
تبیین این امر از علوم طبیعی در کتاب برونتیر
استیلای ظاهری ذوق معاصر
ارتباط با روح زمان
روح زمانه و گروه‌های اجتماعی.

فصل دوم:
زمینۀ جامعه‌شناختی ادبیات در گذشته

فصل سوم:
تغییر مقام اجتماعی هنرمند
نظر و دید هنرمند نسبت به مردم
هنر به‌مثابه خدمت به خداوند

فصل چهارم:
ادبیات و مردم (عامه)
عمیق‌تر شدن شکاف میان عامه و هنر بر اثر طبیعت‌گرایی
آغاز تفوق هنرهای زیبا
شکاف در میان مردم و از اهمیت افتادن عنصر ادبی در زندگی اجتماعی

فصل پنجم:
شروع گرایش‌های جدید در ذوق
به‌وجود آمدن محافل زیباشناسی
رابطۀ هنرمند خلاق با ذوق متداول اهمیت ادراک‌پذیری
تشکیل گروه‌ها و مکتب‌ها

فصل ششم:
وسایل انتخاب
اهمیت گزینش مراجع
استفاده از وسایل تبلیغاتی
اهمیت نقد ادبی
تاثیرات هنرهای زیبا

فصل هفتم:
شناخت مردم
علل و اسباب شناخت مردم ارزش تبلیغی چیز نو
پذیرندگی متفاوت گروه‌های اجتماعی
مفهوم جماعت ذوق‌مداران
نیروهای حافظ ذوق
مدرسه و دانشگاه
سازمان‌هایی که در ذوق ادبی نفوذ دارند
انجمن‌های ادبی، کتاب‌خانه‌ها، و سازمان‌های همانند
واپسین ملاحظات