توسعه و انسان شناسی کاربردی

توسعه و انسان شناسی کاربردی

نویسنده: ناصر فکوهی
ناشر: افکار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 414
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

سال‌ها است گروهی از دانشمندان علوم اجتماعی و به ویژه انسان‌شناسان در برابر رویکردهای توسعه‌ای یا کاربردی موضع می‌گیرند و استدلال‌شان فقط به این محدود می‌شود که این رویکردها فرهنگ‌های غیراروپایی را نابود کرده یا علوم اجتماعی را به زیر سلطه‌های صاحبان قدرت و ثروت درمی‌آورد. با این حال، این دانشمندان نمی‌توانند بدین پرسش پاسخ دهند که در شرایط کنونی جهان که توزیع نابرابر امکانات مادی از یک سو، و یکپارچگی و نزدیک شدن عملی خواسته‌های مردمانی با فرهنگ‌های بسیار متفاوت اتفاق افتاده است (بدون آن‌که لزوماً این نزدیکی را که به هر سو شکلی از تقلیل‌گرایی فرهنگی است، مثبت ارزیابی کنیم).

چگونه می‌توان نیاز به دخالت عالمان اجتماعی برای کمک به ایجاد عدالتی بیش‌تر را زیر لوای «تقدس» داشتن «شناخت» نسبت به «پراکسیس» نفی کرد. بنابراین امروز شاهد گرایشِ تعداد هر چه بیش‌تری از انسان‌شناسان و جامعه‌شناسان به سوی انسانی‌تر کردن روند توسعه و افزایش امکان استفاده‌ی کاربردی از این علم به سود مردمانی با فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان هستیم.

در کتاب حاضر با ارائه‌ی برش‌هایی از زوایای بسیار متفاوت که یک انسان‌شناس کاربردی می‌تواند در زندگی اجتماعی برای تجلیل خود بیابد، هدف ما نشان دادن آن بوده است که چگونه می‌توان عملاً از انسان‌شناسی، علمی ساخت که قادر باشد در همه‌ی شاخه‌ها و زمینه‌های بسیار متفاوت زندگی انسانی دخالت و ارائه‌ی طریق کند.

نگارنده پیش از این نیز در دو کتاب دیگر با عناوین از فرهنگ تا توسعه و در هزارتوهای نظم جهانی، قدم‌های نخستین در این راه را برداشته است و این سومین کتابی است که به موضوع توسعه اختصاص می‌دهد. در این کتاب نیز همچون کتاب‌های پیشین زمینه‌های مورد بررسی تنوع زیادی دارند، اما رویکرد فرهنگی به آن‌ها همواره ثابت است.

آغاز انسان شناسی سیاسی به اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم برمی گردد، یعنی زمانی که کشورهای اروپای غربی بخش بزرگی از جهان، اقوام و فرهنگ های بی شماری را زیر سلطه ی نظام اقتصادی _ سیاسی خود گرفتند و برای تداوم این سلطه نیاز به شناخت این مردمان و فرهنگ آن ها وجود داشت.

پس از جنگ جهانی دوم و با استقلال مستعمرات سابق، انسان شناسی سیاسی رسالتی تازه پیدا کرد و آن یاری رساندن به فرایند تشکیل دولت های ملی در این کشورها بود.زیرا بافت ها، نهادها و باورهای سنتی موانعی جدی بر سر راه شکل گرفتن این دولت ها بودند...

فهرست

• سیاست گذاری فرهنگی، شهر و شهروندی
• جدال شکل و محتوا در عرصه ی عمومی در ایران
• آمایش سرزمین، شهرهای جدید و استراتژی مصرف انرژی
• فرهنگ و هویت
• نگاهی بر روندهای کلان آسیب شناختی فرهنگی در جامعه ی معاصر ایران
• نگرشی انسان شناختی بر پدیده ی شادی جوانان در ایران
• و...