توسعه در مکاتب متعارض

توسعه در مکاتب متعارض

نویسنده: احمد ساعی
ناشر: قومس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 260
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1394 - دوره چاپ: 7

مروری بر کتاب

 بی تردید یکی از مسایل حاد بسیاری از کشورهای جهان (توسعه یافتگی) و نقطه مقابل آن یعنی (توسعه نیافتگی) است. کتاب حاضر در واقع تلاشی برای دسته بندی دقیق و منظم ادبیات توسعه است که می تواند پرسش ها و پاسخ های دسته بندی شده ای را در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار دهد.

نظریات توسعه، برای بررسی پدیده های نوسازی نشده در جهت پیشرفت و بهبود و همچنین ارائه راهکار هایی برای خروج از معضل توسعه نیافتگی به وجود آمدند. بعد از جنگ جهانی دوم بود که واژه توسعه با معنای خاص وارد عرصه سیاست های بین المللی شد که با موضوع پیشرفت و ترقی باعث بهبود وضعیت کشور ها شده و همچنین جریان ها و مکاتب فکری مهمی را پدید آورده است.

همچنین مسئله توسعه در عرصه نظریه پردازی های اجتماعی و سیاسی نیز جایگاه مهمی به دست آورده که معرفی این جریان های فکری در مبحث توسعه، موضوع کتاب حاضر می باشد و به صورت مختصر و مفید این موضوع را بسط داده و در اختیار دانشجویان رشته علوم سیاسی قرار داده است.

طبق نظریاتی که به نظریات وابستگی معروف شده است، تعبیر خاصی از توسعه و توسعه نیافتگی دارد. این نظریات محصول شکست انتظاراتی بود که بعد از جنگ جهانی دوم برای توسعه کشور های تو استقلال برانگیخته شده بود. این نظریات همچنین واکنشی بود در برابر نظریات خوشبینانه مدرنیست ها در دهه 1950 و 1960 که معتقد به گذار حتمی جوامع سنتی به جوامع مدرن بودند.

طیفی از نظریات وابستگی بر این عقیده پافشاری می کرد که توسعه نیافتگی دو پدیده جدا نیستند بلکه دو روی یک حقیقت واحد هستند. توسعه نیافتگی گروهی از جوامع لازمه توسعه یافتگی گروه دیگر است. یا برعکس، توسعه یافتگی گروهی از جوامع گرو واپس ماندگی گروهی دیگر بوده است که هزینه توسعه دیگر جوامع را با واپس ماندگی خود پرداخته اند. پل باران، یکی از نظریه پردازان این حوزه می گوید برای رشد سرمایه داری در کشور های توسعه یافته باید به میزان سرمایه هایی که از کشورهای واپس مانده به آن کشور ها منتقل شده است، توجه کرد. این نظریه پردازان تقسیم کشور ها به سنتی و مدرن، که گویا گروه نخست به خاطر وضع سنتی خود توسعه نیافته هستند و گروه دوم به خاطر وضع مدرن خود توسعه پیدا کرده اند، نمی پذیرند و می گویند هر دو کشور مدرن هستند.

فهرست

مقدمه
فصل اول: توسعه و جهان سوم
سرمایه داری و سوسیالیسم وجوه متمایز
دولت و طبقه در جوامع متعارض
1.نوع مالکیت
2.نوع سرمایه
3.کمیت و کیفیت سرمایه طبقات اجتماعی
توسعه و توسعه نیافتگی
یادداشت ها
فصل دوم: تفسیر های کلاسیک توسعه و توسعه نیافتگی
فصل سوم: تئوری های قدیم و جدید مکتب نوسازی
بستر تاریخی مکتب نوسازی
زمینه های نظری مکتب نوسازی
1.آگوست کنت
2.کارل مارکس
3.هربرت اسپنسر
4.امیل دورکیم
5.ماکس وبر
6.فردیناند تونیس
ویژگی های نظریه کلاسیک تکامل گرایی
نظریه نوسازی و روابط شمال-جنوب
فصل چهارم: مفهوم وابستگی
تئومارکسیسم
مقایسه و ارزیابی نظریات نوسازی و وابستگی کلاسیک
دوس سانتوس و نظریه وابستگی
تحلیل فرانک از توسعه توسعه نیافتگی در نظام سرمایه داری
مطالعات سنتی وابستگی و انتقادات وارده بر آن
انتقاد درباره مفهوم وابستگی
بنیان های اصلی مفاهیم و رویکرد های تئوریک نظریات وابستگی دید
کادوزو و الگوی توسعه مقارن با وابستگی یا توسعه وابسته در برزیل
فروپاشی یا استحاله دولت های اقتدارگرای بورکراتیک
فصل پنجم: مکتب نظام جهانی
مقایسه نظریه نظام جهانی با دیدگاه های نوسازی و وابستگی
ساختار نظام جهانی و فرایند های آن
نقد نظریه نظام های جهانی والرشتاین
و...