تهران در بعد از ظهر

تهران در بعد از ظهر

نویسنده: مصطفی مستور
ناشر: چشمه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 72
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1393 ~ 1389 - دوره چاپ: 10 ~ 1

مروری بر کتاب 

شش داستان کوتاه

محور اصلی تمامی داستان ها نشان دادن حقیقت های موجود در اجتماع و زندگی ما انسان هاست. نویسنده مانند آثار گذشته، در این کتاب نیز سعی کرده است از مشکلات اجتماع و مردم بگوید. نقطه ی اوج نشان دادن این حقیقت ها داستان سوم این کتاب، تهران در بعد از ظهر است.

داستان «تهران در بعد از ظهر»، روایت هفت گروه از انسان هایی است که در شلوغی و هیاهوی تهران هستند و روز را به شب می رسانند اما در نگاه ما گم شده اند. شیوه ی روایت دانای کل است و راوی در هیچ یک از هفت گروه سعی نکرده است از خوشی و زیبایی زندگی شان بگوید بلکه بازگو کننده ی مشکلات، بدبختی و سختی زندگی آن هاست. علاوه بر دردها و رنج ها، نقطه ی اشتراک هر هفت بخش داستان پایان آن هاست که شخصیت اصلی هر هفت گروه با یک حالت روحی مشترک یعنی گریه در مقابل این دردها و رنج ها عکس العمل نشان می دهد.

نویسنده به هفت نقطه ی شمال شهر تهران می رود. از ساعت سه و نه دقیقه ی بعد از ظهر روایت اولین اشخاص که زن و شوهری جوان در محله سعادت آباد تهران است شروع می شود و در ساعت پنج بعد از ظهر با روایت دو مرد در رستوران سورنتو در محدوده ی پارک وی به پایان می رسد. تهران در بعد از ظهر طولانی ترین داستان این کتاب است که عنوان آن برای کتاب انتخاب شده است چرا که نقطه ی اوج بازتاب افکار نویسنده، نشان دادن حقایق، در همین داستان است.

هیاهو در شیب بعد از ظهر، داستان دو زوج جوان (شهرام و یاسمن - فریدون و پریسا) و پسری جوان (الیاس) است که در یک بعد از ظهر پاییزی شیب کنار جاده را برای تفریح انتخاب می کنند. محور اصلی داستان الیاس و خواب اوست. شخصیت الیاس را بیش تر دیگر شخصیت ها و دانای کل معرفی می کنند و الیاس کم حرف ترین شخصیت داستان است.

چند روایت معتبر درباره ی بهشت، راوی داستان پسر بچه ای عقب مانده است. از کله ی گنده اش می گوید، از گوش های نا فرمش، از لکنت زبانش و از خواهرش منیژه که واقعاً دوستش دارد. منیژ (به قول راوی داستان) قرار است ازدواج کند و نزدیک رفتن منیژ است که پسرک دائم در فکر تحقق آرزوی دیرینه اش است اما خودش هم خوب می داند که آرزویش برآوردنی نیست.

پسرک و خواهرش هر شب روی پشت بام می خوابند. هر شب ستاره ها را می شمارند و هر کدام ستاره های خودشان را دارند. پسرک چهل و دو ستاره و منیژ هفتاد و پنج ستاره که به بهانه های مختلف آن ها را به یکدیگر می بخشند. ستاره ها برای پسرک نمادی از تعالی و تحقق آرزویش هستند که هر شب در تلاش برای به دست آوردن ستاره هاست.

داستان چند روایت معتبر درباره ی دوزخ از زبان دختری فاحشه است که خودش می گوید: «از شونزده سالگی یا پونزده سالگی شروع شد. اولی یه مرد عوضی کله تاس بود. چاق بود و تاس. گفت چند؟» پوران، دوست دختر، معتقد است بعد از هر مشتری انگار کسی هست که شانه هایت را فشار می دهد به یک پله پایین تر. یه پله پایین تر تو پول، تو لجن. دختر پله ها را می شمارد. هیچ کدام تفاوتی با دیگری ندارند مگر در ظاهر اما پله ی دویست و چهل و پنجم یک پله ی متفاوت برای دختر فاحشه است. شیوه ی روایت داستان اعتراف گونه است، انگار دختر در تمام داستان مجبور است تمام اتفاقات و شرح آن ها را مو به مو برای کسی بازگو کند و از همان ابتدای داستان سعی در بی گناه جلوه دادن خودش دارد و اینکه روسپی گری را خودش انتخاب نکرده است.

در داستان چند روایت معتبر درباره ی برزخ راوی داستان پسر جوانی است که دانشجوی رشته ی دکتری ادبیات فارسی است و اولین بار در چهارشنبه هفدهم دی ماه هزار و سیصد و هشتاد و پنج عاشق دختری به نام سوفیا می شود. «درست مثل این بود که بروی لبه ی چاه عمیقی بایستی و بعد لحظه ای زل بزنی به اعماق ناپیدای چاه و ناگهان بی هوا سُر بخوری و سقوط کنی توی آن.» شروع داستان به نحوی است که باعث می شود خواننده در طول داستان همواره انتظار وقوع حادثه ی ناگوار یا شکستی سخت را برای راوی داستان دارد و تا پایان داستان با همین تفکر پیش می رود.

داستان به گونه ای دو محوری است. محور اصلی افکار و عقاید راوی داستان است و محور فرعی افکار و عقاید ناصر، دوست راوی است که به ظاهر در تضاد با افکار راویست. دو بیت شعر در طول داستان بیان می شود. یکی از زبان ناصر و دیگری از زبان راوی داستان است که نقطه ی اوج بروز افکار ضد و نقیض راوی در همین ابیات و بخش پایانی داستان است. داستان 6 بخشی است. نویسنده تا بخش پنجم خواننده را با همان تفکر یاس و شکست برای شخصیت اصلی جلو می برد اما در بخش ششم پرده از افکار و احساسات حقیقی راوی بر می دارد که البته در آغاز داستان آن را به طرزی گنگ لو داده است اما به گونه ای آن را ساخته و پرداخته می کند که از آن دور می شود و در پایان به آن باز می گردد.

فهرست

هیاهو در شیب بعد از ظهر
چند روایت معتبر درباره ی بهشت
تهران در بعد از ظهر
چند روایت معتبر درباره ی دوزخ
چند روایت معتبر درباره ی برزخ
چند مسئله ی ساده