مجله خواندنی ها در چند مقاله تحت عنوان “اسرار مهمی از وقایع سی تیر ۱۳۳۱ که تاکنون فاش نشده” در اولین سالگرد ۳۰ تیر به قلم علی اصغر امیرانی، حقایقی را در این باره افشا نمود. از جمله در شماره ۸۷ سال ۱۳ خواندنیها نوشت:
اکنون تقریبا روشن شده در راس عواملی که منجر به روی کار آمدن قوام السلطنه و پیشامد وقایع ۳۰ تیر گردید قبل از همه والا حضرت اشرف و ملکه مادر و بعد سیاست خارجی نقش مهمی را به عهده داشته اند.

نویسنده فوق ۷ ماه از وقایع ۳۰ تیر به عقب رفته و به نقل از روزنامه ایران ما مورخ ۲۹ آذر ۱۳۳۰ می نویسد:
روز دوشنبه دکتر مصدق، آقای اعلاء وزیر دربار را خواسته و گله زیادی از دربار کرده، گفته است علیا حضرت ملکه مادر و والا حضرت اشرف با اغلب نمایندگان مخالف دولت در مجلس ارتباط سیاسی نزدیک دارند و مخالفین دولت را پیوسته تحریک و تشویق می کنند و آقای میدلتون، کاردار سفارت انگلیس نقشه های مخالف آمیز خود را در دربار طرح می کند. اگر ارتباط دربار با وکلای مخالف دولت قطع نشود، من با بیان علت استعفای خود برای مردم، کناره گیری خواهم کرد…

دکتر محمد مصدق پس از آغاز نخست وزیری خود در اردیبهشت 1330 دو برنامه اصلی را، دستور کار خود اعلام کرد: 1ـ حل مساله نفت ( با شرکت سابق نفت ایران و انگلیس)؛ 2ـ اصلاح قانون انتخابات؛ اما، مساله نفت چنان پیچیده شد که تمام انرژی و فرصت دکتر مصدق و کابینه او را گرفت، که نتوانست به مساله دوم بپردازد.

در روز سی ام تیر، مردم تهران، اهواز، آبادان، کرمانشاه و اصفهان بیشتر ازشهرهای دیگر به جوش و خروش پرداختند. آیت الله کاشانی در29 تیر اعلام کرده بود که اگر قوام السلطنه ظرف 24ساعت کناره گیری نکند کفن پوشیده وشخصا به میدان خواهد آمد، شور و هیجانی مذهبی موج می زد. در سایر شهرها نیز روحانیون مردم را رهبری می کردند.

آبنا به گفته رادیو لندن در تهران تظاهرات جمهوری خواهانه انجام گرفت و ایران شاهد یک انقلاب کامل العیار بود. خبرهای متناقض از حضور مردم و میزان کشته و زخمی شدن آنان، باعث شد تا شاه برادر خود را برای کسب خبر دقیق به سطح شهر بفرستد. شاهپور علیرضا در شهر دوری زد و ماشین او در محاصره مردم افتاد. اگر کمک مأموران نظامی نبود، چه بسا کشته می شد. او وقتی که از مهلکه نجات یافت به شاه خبر داد که «مملکت در آستانه انقلاب است».

جان فشانی مردم، تهدید شاه از طرف آیت الله کاشانی و فعالیت و تماس های مکرر نمایندگان جبهه ملت، قیام مردم را به نتیجه رسانید و ساعت 5 عصر عزل قوام السلطنه اعلام شد. هشتصد نفر از مردم تهران کشته و زخمی شدند و در شهرهای کرمانشاه و اهواز نیز عده زیادی کشته و زخمی شدند...