جنگ ؛ بازیابی ثبات

نویسنده: محمد درودیان
ناشر: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 262
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 5

مروری بر کتاب

تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق ؛ بررسی تحولات سیاسی نظامی از 1359 تا 1361

بررسی و مطالعه جنگ ايران و عراق كه هشت سال اين دو كشور، كشورهای منطقه و نزديک به كل جهان را تحت تأثير قرار داده بود و آثار آن هنوز باقی است، از جنبه‌ها و ابعاد گوناگون ضروری است. مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس با همكاری و تلاش پژوهشگران خود تاكنون بيش از ۱۵۰ اثر درباره جنگ ايران و عراق تدوين و منتشر كرده است كه اين تلاش همچنان ادامه دارد.

در سالهاي پاياني اين قرن چندين جنگ بزرگ روي داد كه از ميان آنها مـيتـوان بـه جنگ چچن، جنگ در يوگسلاوي سابق و دو جنگ خليج فارس اشاره كرد كه اولين جنـگ خليج فارس طولاني ترين جنگ قرن بيستم بعد از جنگ ويتنام بود. هدف اصلي از اين جنگ - كه با هجوم سراسري عراق به ايران آغاز شد - شكست انقلاب اسلامي ايران قبل از تحكيم آن و مقابله با گسترش چنين انقلابي در منطقه خاورميانه بود.

عـلاوه بـر آن، ادعـاي عـراق براي مالكيت بر بخش هايي از كشور ايران، هدف ديگر اين جنگ بود. در اين جنگ هدفهاي آغازگر جنگ تأمين نشد اما خسارت هاي جاني و مالي فـراوان آن، كه مسير ملت ايران را در دستيابي به توسعة همه جانبه سد كرد نيز قابل چشم پوشي نيسـت. از اين رو جا دارد، ضمن اظهار تأسف از آنچه كه در قالب يك جنـگ بـر ملـت ايـران تحميـل گرديد به بررسي موشكافانة آن پرداخته و از زواياي مختلف مورد تجزيه و تحليل قرار داد.

از آنجا كه تدوين تاريخ جنگ ايران و عراق وظيفـه اصـلي مركـز مطالعـات و تحقيقـات جنگ مي باشد و تا به حال نيز كتاب هاي مختلفي را تأليف و منتشر كرده است و هم‌اكنـون پيشگفتار 13 كتاب تنبيه متجاوز كه سومين كتاب از دوره پنج جلدي "تجزيـه و تحليـل جنـگ ايـران و عراق" مي باشد را منتشر مي كند. تصميم گيري دربارة تأليف اين مجموعه پـنج جلـدي، بـه زماني باز مي گردد كه مسئولان دورة عالي جنگ سپاه يعني عالي تـرين مقطـع آموزشـي در اين نهاد از آقاي محسن رضايي دعوت كردند تا بحث تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق را براي دانشجويان دوره دكتراي مطالعات جنگ تدريس كنند. در همين راسـتا بـه پيشـنهاد ايشان - كه در آن هنگام فرماندهي سپاه را بر عهده داشتند - گروهي تحقيقي تشكيل شـد تا متون مورد نياز اين درس را تهيه كنند.

كتاب حاضر جلد دوم از اين مجموعه است و در آن به تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق پرداخته می‌شود. جنگ، ابعاد گوناگونی دارد كه برجسته‌ترين آنها، بعد نظامی است. در طول تاريخ معاصر ايران همواره در پی بروز هر جنگی، شاهد جدايی بخشهايی از اين سرزمين پهناور به دست بيگانگان بوده‌ايم.

اسناد تاريخی گويای اين نكته است كه در دويست سـال گذشـته، يعنی دقيقاً از زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار تاكنون، نزديک به يک ميليون كيلومتر مربع از خاک ايران جدا شده است. اما در جنگ ايران و عراق، با وجود پشتيبانی قدرتهای بزرگ از متجاوز، نه تنها يک وجب از خاک ايران در دست نيروهای عراقی باقی نماند، این کتاب سعی دارد به ابعاد مختلف جنگ ایران و عراق را بررسی کند.