ترجمه و متن مرآة العارفین و مظهر الکاملین فی ملتمس زبده العابدین

نویسنده: صدر الدین قونوی
مترجم: محمد خواجوی
ناشر: مولی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 80
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

آینه عارفان و مظهر کاملان در پاسخ برگزیده عابدان

عالم، دو عالم است: عالم امر و عالم خلق و هر یک از آن دو، کتابى از کتاب‌هاى خداى متعال است و هر کتابى را فاتحه‌اى است و تمام آنچه که در کتاب مفصل است، در فاتحه‌ى آن مى‌باشد.

حق تعالى و تقدس، مبدا کل(پدید آورنده همگان) و بازگشت دهنده همگان است... و ناگزیر باید کل، قبل از تکوینش در او باشد، چون آشکار است که خداوند بوده و هیچ چیزى با او نبوده است و اکنون همان‌گونه که بود، مى‌باشد.

ذات حق تعالى به اعتبار اندراج کل در آن، ام الکتاب است و علمش، به اعتبار تفصیل آنچه که در ذات مندرج است و نیز به سبب ظهور آنچه که در ذات پنهان است، بدان آشکار مى‌گردد، کتاب مبین است، پس علمش به ذات خودش، مستلزم علمش به تمام اشیا مى‌گردد.

بین ذات و قلم از جهت اجمال و کلیت و اینکه اشیاء در آنند، همانندى برقرار است، لذا بین علم و لوح هم از جهت تفصیل و از جهت ظهور اشیاء در آن دو بر گونه جزئى، مشابهت است؛ بنابراین، قلم از این وجه در مرتبه کونى آینه ذات است.

عالم مُلک را کتابى فشرده است که عبارت از عرش است و کتابى گسترده که عبارت از کرسى، پس به اعتبار نهاده شدن آنچه که مى‌خواهد در کرسى گسترش دهد و در عرش فشرده است، بدان ام الکتاب مى‌گویند و به اعتبار گسترش آنچه که فشرده است و در کرسى گسترده مى‌باشد، بدان کتاب مبین گفته مى‌شود.

این کتابى که بر انسان کامل نازل شده است، داراى فاتحه که به نام ام الکتاب نامیده مى‌شود نیز هست و تمام آنچه که در کتاب گسترده است، فشرده‌اش در آن مى‌باشد.

فاتحه، دو بخش دارد و به دو نیمه منتصف مى‌گردد و سوم آن دو(نیمه)، جامع و فراگیر آن دو است.عالم جبروت، فراگیر جلال و جمال است و ناگزیر آن دو را باید دو مظهر باشد تا بدان دو، حکم آنها ظاهر گردد؛ بنابراین، اهل سعادت و هدایت که یاران دست راستى هستند، مظهر جمالند و اصحاب شقاوت و گمراهى که یاران دست چپى هستند، مظهر جلال مى‌باشند.

رحیم، اسم او به اعتبار هر عینى مى‌باشد که اختصاص به بخشى از بخش‌هاى وجود دارد.رحمت رحمانى، هر چیز را فراگرفته است و هر چه را که رحمتش فراگرفته باشد، آن مرحوم است.لازم به ذکر است که قونوى در این رساله سعى نموده تا با ترسیم دوایر مختلفه حقایق و دقایق عرفانى را تبیین کند و از عهده آن به‌خوبى برآمده است.