ترجمه مختصر البلدان

ترجمه مختصر البلدان

نویسنده: ابن فقیه همدانی
مترجم: ح. مسعود
ناشر: بنیاد فرهنگ ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 302
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1349 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : نو  ؛ واجد فرمان 
 

مروری بر کتاب 

بخش مربوط به ایران

اخبار البلدان در مورد جغرافیاست.که در سال ۲۹۰ هجری قمری نوشته شده و آنرا از کتب دیگران مخصوصاً جیهانی گرفته است و مورد استفاده جغرافیانویسان قرون بعد مانند یاقوت و مقدسی و دیگران واقع شده است. به عنوان مثال ابن فقیه در مورد آذربایجان در سال ۲۹۰ هجری می نویسد: آذربایجان از یک سو رود ارس و از سوی دیگر مرز زنجان و حدود دیلمستان و طارم و گیلان را شامل می‌شود.

کتاب با دو مقدمه از محقق کتاب یوسف الهادی و مؤلف در بیان مختصری از زندگینامه نویسنده و اشاره به محتوای اثر، آغاز و مطالب در چهل و دو قسمت، ارائه شده است. «البلدان» را نمی‌توان نوشته‌ای صرفا جغرافیایی به شمار آورد. این کتاب، در واقع مجموعه‌ای ادبی همراه با شعر و طنز است که با استفاده از تالیفات دیگران نوشته شده و گزیده‌ای است که مؤلف برای استفاده افراد غیرمتخصص علاقه مند گردآورده است. مطالب کتاب، تا اندازه‌ای با نوشته‌های « جاحظ » مرتبط و نزدیک بوده و بعضی از مؤلفان چون مقدسی، نویسنده را مقلد جاحظ دانسته‌اند. البلدان را گروهی از محققان ستوده‌اند و حتی آن را جزو اصول و متون عمده جغرافیا محسوب داشته‌اند. از متقدمان، مقدسی و یاقوت، فراوان از آن نقل و به آن استناد کرده‌اند.

خلاصه اثر با عنوان مختصر کتاب البلدان، به کوشش دخویه در ۱۸۸۵ م انتشار یافته است. قسمتی از کتاب که مربوط به بخش ایران می‌باشد، توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، با ترجمه فارسی ح- مسعود، در دیماه ۱۳۴۷ ش منتشر شده است. در انتهای اثر فهارس آیات قرآن ، قوافی، اماکن و شهرها و محتویات در انتهای اثر آمده است. پاورقی کتاب نیز مشتمل بر توضیح برخی عبارات و اعلام و درج منابع است.

فهرست 

مقدمه کتاب
گفتار درباره فارس
شعب بوان
زومه های کردان در پارس
گفتار درباره کرمان
گفتار درباره کوهستان
گفتار درباره کرمانشاهان
داستان شبدیز
و....