تذکره نصرآبادی ، تذکره شاعران فارسی گوی دوره صفوی

تذکره نصرآبادی

نویسنده: میرزامحمدطاهر نصرآبادی
به کوشش: حسن وحید دستگردی
ناشر: فروغی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 575
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1361 - دوره چاپ: 3

کمیاب - کیفیت : نو ؛ جلد کتاب لک مختصری دارد

مروری بر کتاب 

مصور

مشتمل بر شرح حال و آثار قریب هزار شاعر عصر صفوی

تذکره شاعران فارسی گوی دوره صفوی

شرح احوال شاعران در این تذکره موجز و مختصر است . مؤلف بیشتر به خلق وخوی و رفتار و نیز هیئت ظاهری افراد توجه کرده است ؛ آثار، شغل ، منصب ، خویشان و دوستان و استادان آنان و گاه حادثه مهمی را که در زندگیشان روی داده ، مانند فوت فرزند یا عشق و جنون آنان ، ذکر کرده و از هر شاعر یک یا چند بیت نقل کرده و گاه نیز با عباراتی در حد تمجید یا تقبیح به نقد اشعار آنان پرداخته است .

نصرآبادی تذکره خود را با جملاتی به نثر مصنوع در حمد باری تعالی آغاز، و سپس با نثری ساده از فضیلت سخن منظوم بحث می کند و ضمن ذکر تذکره های پیشین و معاصر خود که به نظر می رسد در تألیف تذکره اش از برخی آنها بویژه تحفه سامی متأثر بوده است ، سبب تألیف کتاب را ذکر می کند.او در پایان دیباچه و پیش از بیان فصول کتاب ، شاه سلیمان صفوی را مدح می گوید

فهرست 

1) مقدمه ، درباره شاهان و شاهزادگان صفوی که شعر سروده اند؛ 
2) صف اول ، درباره امیران و ملازمان دربار صفوی و تیموریان هند که شاعر بوده اند، مشتمل بر سه «فرقه »: امیران ایران ، امیران هندوستان ، وزیران و مستوفیان ؛
3) صف دوم ، در ذکر سادات و نجبا و اشعار آنان ؛
4) صف سوم ، درباره دانشمندان و خوش نویسان و متصو فه که شعر نیز سروده اند، مشتمل بر سه فرقه : علما و فضلا، خوش نویسان ، درویشان ؛ 
5) صف چهارم ، در شرح احوال شاعران ، مشتمل بر سه فرقه : شاعران عراق و خراسان ، شاعران ماوراءالنهر، شاعران هندوستان ؛
6) صف پنجم ، درباره خویشان مؤلف و زندگینامه و اشعار خود مؤلف ؛
7) خاتمه ، در ذکر ماده تاریخ و لغز و معماهای متقدمان و معاصرانِ مؤلف ، مشتمل بر دو «دفعه »: دفعه اول ، آنهایی که سراینده مشخص دارند؛ دفعه دوم ، آنهایی که سراینده نامعلوم دارند. هر دفعه خود به سه «حرف » تقسیم شده است : حرف اول در باره ماده تاریخ ، دوم در باره لغز و سوم در باره معما.