تخت فولاد ؛ یادمان تاریخی اصفهان ؛ جلد دوم

تخت فولاد ؛ یادمان تاریخی اصفهان

نویسنده: گیلان فقیه میرزایی , محمدعلی مخلصی , زهرا حبیبی
ناشر: سازمان میراث فرهنگی کشور
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 370
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور 

زیارت اهل قبور به ویژه زیارت مراقد علما، صلحا و تقرب و توسل به آنها جایگاه ویژه ای در فرهنگ اسلامی به‌ویژه فرهنگ ایرانی‌اسلامی‌شیعی دارد. حرمت و قداستی که اعتقادات مذهبی برای قبور علما و صلحا قائل است همواره انگیزه‌ای بوده تا قبور آنها را به مکان‌های مقدس با نام مزارستان گسترده کنند.

تخت فولاد یکی از مهم ترین گورستان های تاریخی کشور است که مجموعه ای ارزشمند و بی نظیر از مقابر و مشاهد علمای بزرگ، شعرا، هنرمندان و بزرگان دنیای دین و سیاست و فرهنگ در آن جای گرفته است. در مجلدات چاپ شده به 13 تکیه از تکایای موجود در تخت فولاد و سنگ قبور نزدیک به 500 تن از مدفونین، متعلق به قبل از دوره صفویه تا دوره قاجار پرداخته شده است.

در این پژوهش، موقعیت جغرافیائی، تاریخچه تکایا، شرح حال بزرگان مدفون در این گورستان و مشخصات قبور آنان از نظر اندازه، جنس سنگ و متن سنگ نوشته ها که حاوی آیاتی از قرآن مجید، ادعیه، اشعار عربی و فارسی و اطلاعات تاریخی مربوط به احوال مدفونین است بررسی شده است. هم چنین در این پژوهش نقوش و خطوط سنگ قبور و معماری تکایا مورد توجه قرار گرفته است. این اماکن حاوی اطلاعات محکم و متقن تاریخی هستند.

گورستان‌های تاریخی مملو از آثار تاریخی و مدارک ارزشمندی هستند که در فهم انسان‌های بعد ازخود نسبت به پدیده مرگ و گورستان و آداب و سنن پیرامون کمک بسیاری می‌کند. در این راستا گورستان تخت فولاد اصفهان نیز یکی از گورستان‌های ویژه فرهنگ ایرانی‌شیعی است. اصفهان به عنوان یک شهر تاریخی از روزگار کهن از مراکز عمده شهری ایران؛ و در دورانی، به عنوان پایتخت ، محل زندگی، نشو و نمای علما، بزرگان و نخبگان علمی بوده است و گورستان تخت فولاد نه‌تنها از حضور بزرگان برجسته‌ی خود بی‌بهره نبوده بلکه وجه‌ی خاصی را به این گورستان بخشیده است.

تخت فولاد نمادی شاخص از هویت ایرانی در اصفهان است که سهمی از بارزترین دستاوردهای پیشین فرهنگی را به نمایش می گذارد. نمادی است که نشان از عناصر پرشمار هویت عمیق، پیچیده و استقرار یافته جامعه ایرانی دارد، که از دیرباز به هم پیوسته، در شریان های تاریخی کشورمان جاری شده و تکیه گاه پایداری مردم این سرزمین بوده است. هویتی که در تازه ترین فراز تاریخمان ، علیرغم ستیزه گری های دشمنان، خواستگاه و پشتوانه پایداری نمود سیاسی خاص خود بوده و به نمونه ای بی نظیر در جمع ملت های هم کیش و همراهان تاریخی-اش مبدل گردیده است.

تخت فولاد به مثابه بخشی از میراث فرهنگی ، گنجینه ایی از نمادهای پرشماری است که محتوای فرهنگ و تداوم رشته ای زندگی اجتماعی ما را تا گذشته های دور ترسیم می کند. این گورستان در خود صدها قبر از عالمان، هنرمندان، سیاستمداران، قهرمانان، هنرمندان را در خود جای داده است که هر کدام سهم ویژه‌ای در برساخت تاریخ فرهنگی اصفهان مدرن داشته و دارند.

فهرست

تکیه سادات مهدوی
موقعیت و تاریخچه
مشاهیر مدفون در تکیه
تکیه چهار سوقی
موقعیت و تاریخچه
معماری بنا
مسجد تکیه چهار سوقی
حجرات اطراف صحن
مشاهیر مدفون در تکیه
تکیه میرزا ابوالمعالی
موقعیت و تاریخچه
مشاهیر مدفون در تکیه
تکیه جهانگیر خان قشقائی
موقعیت و تاریخچه
مشاهیر مدفون در تکیه
تکیه شهشهانی
موقعیت و تاریخچه
مشاهیر مدفون در تکیه