نگارنده، موضوع تحول گفتمان سیاسی شیعه را با تاکید بر دیدگاه فقهای شیعه بررسی می‌کند .در کتاب، از نظر تاریخی، نخست مقوله بی‌رغبتی فقها به مسائل سیاسی، سپس حضور فعال سیاسی آنان برای کسب حکومت ارزیابی می‌شود . آیا گفتمان سیاسی شیعه طی هزاره‌ی اخیر ذاتاً ثابت بوده یا از نظر تاریخی متحوّل گردیده است؟ اگر گفتمان سیاسی شیعه متحوّل شده. این تحوّل ناشی از چه عواملی بوده است؟ علت سکوت، انفعال و عدم رغبت فقها برای پرداختن به مسائل سیاسی در برخی دوره‌ها هم‌چنین فعالیت و رغبت آن‌ها در دوره‌های دیگر از چه دلایلی متأثر بوده است؟

پاسخ‌گویی به سؤالات طرح‌شده و تبیین و تحلیل تحوّل گفتمان سیاسی شیعه (با تأکید بر نظرات فقه‌های شیعه) از آغاز عصر غیبت تا آغاز جمهوری اسلامی موضوع اصلی این نوشتار است. تحوّل گفتمان‌های سیاسی شیعه از بی‌رغبتی فقها به مسائل سیاسی تا حضور فعال سیاسی برای کسب حکومت تا جایی‌که آن را از حقوق طبیعی خود تلقّی کنند، در قالب گفتمان‌های هفت‌گانه مورد پژوهش قرار گرفته است.

نویسنده‌ی کتاب تلاش می‌کند تا با اشاره به فضای دل‌مشغولی‌ها و پرسش‌های جامعه‌ی شیعی و واکنش فقها و اندیشه‌وران در برابر آن سؤال‌ها، به بررسی گفتمان‌های هفت‌گانه بپردازد.مولف در فصل اول گفتاری در باب گفتمان و رویکرد اساسی این کتاب مطرح ساخته و در فصل دوم روند تاریخی گفتمان سیاسی شیعه را آغاز عصر غیبت تا دوره صفویه، تبیین نموده است .

فصل سوم به گفتمان سیاسی شیعه در عصر صفویه و فصل چهارم به گفتمان سیاسی شیعه از سقوط صفویه تا آغاز قاجار اختصاص یافته است .مباحث بعدی کتاب بدین قرار است : گفتمان سیاسی شیعه از ابتدای قاجاریه تا مشروطه,گفتمان سیاسی شیعه در عصر مشروطه،گفتمان سیاسی شیعه از آغاز عصر پهلوی تا شروع مقدمات انقلاب اسلامی،گفتمان سیاسی شیعه از شکل‌گیری مقدمات تا پیروزی انقلاب اسلامی

مطالب کتاب حاضر در هشت بخش گنجانده شده است. در بخش اول تعریف گفتمان آمده و در بخشهای بعد، گفتمان سیاسی شیعه از آغاز عصر غیبت تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران بررسی شده است. نویسنده بر این باور است که نظریه سیاسی شیعه در سده‏ های اخیر دچار تحول شده و در هر دوره‏ای، نظریه و گفتمان خاصی غالب و رایج بوده است. وی هفت دوره‏ ی گفتمانی را در اندیشه سیاسی شیعه یافته و بررسی کرده است.نویسنده نشان داده است که در هر یک از این دوره‏ها، گفتمان سیاسی ویژه‏ای رایج بوده است؛ مثلا گفتمان سلطان جائر/ سلطان عادل، گفتمان حکومت شاه شیعه/ ولایت فقیه عادل، گفتمان ولایت عامه/ سلطنت ماذون و غیره.

فهرست

1- از آغاز عصر غیبت تا آغاز دوران صفویه
2- دوران صفویه
3- از پایان صفویه تا آغاز قاجار
4- از آغاز عصر قاجار تا دوران مشروطه
5- دوران مشروطه
6- از عصر پهلوی تا شکل‏گیری مقدمات انقلاب اسلامی
7- از شکل‏گیری مقدمات تا پیروزی انقلاب اسلامی