تحقیق در حقیقت علم

تحقیق در حقیقت علم

نویسنده: عبدالمحسن مشکوه الدینی
ناشر: دانشگاه تهران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 485
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1344 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو  ؛ کتاب با گالینگور صحافی شذه است.

مروری بر کتاب

علم هشیاری

آیا مراد از معرفه النفس این است که انسان نفس «روح» خویش را «مجرد» از ماده و صورت بالشهود والعیان مشاهده نماید یا این که مراد غیر از این می باشد؟ در هر صورت مستدعی است غرض از «شناخت نفس» را که در آیات و اخبار به آن امر شده است، بیان فرمایید؟
مراد از «معرفه النفس» همان معنای اول است؛ یعنی شناخت شهودی نسبت به نفس مجرد از ماده و این که نوشته «نفس مجرد از ماده و صورت» اشتباه است؛ زیرا نفس انسان، خود صورت اوست و غرض از معرفت نفس همان «رب» است که در روایات وارد است.

فلسفه ورزی از جمله ویژگی های مهم انسان و یکی از وجوهی است که سبب امتیاز آدمی از سایر جانداران می گردد. البته جای این پرسش همواره باقی است که انسان چرا فلسفه می ورزد؟ به عنوان یک تعریف اجمالی و آغازین، فلسفه را بررسی عقلانی، تحلیلی، انتزاعی و پیشین امور و حقایق می دانیم. در این نوشتار، برای بیان تمام شاخه های فلسفه و حوزه های پژوهشی فلسفی، اصطلاح فلسفه به صورت مضاف به کار برده می شود، مانند فلسفه اخلاق، فلسفه هستی و فلسفه دین. و در هر قسمت نیز مراد، بررسی عقلانی، تحلیلی، انتزاعی و پیشین همان مورد و مصداق و حقیقت می باشد.

...فلسفه علم به معنای «علم شناسی» علم است. در این شاخه از فلسفه ورزی، خود علم به عنوان موضوع مطالعه و بررسی مورد کاوش قرار می گیرد و در باب روش، قوانین، مفاهیم بنیادی، قلمرو و حوزه عمل، تحولات علم، علل تحول علم، ارتباط علم با علوم دیگر و... بحث می شود. برای روشن شدن هرچه بهتر مطلب، می توان علم فیزیک را در نظر گرفت.

فیزیک علمی است که از تحولات ماده و انرژی و روابط جرم، نیرو، سرعت، شتاب، فشار، انرژی، الکتریسیته، نور، میدان مغناطیسی و... سخن می گوید. واقعیتی که در فیزیک مورد تحقیق است، طبیعت خارجی است و دانشی که ما را با چهره خاصی از این واقعیت آشنا می سازد، فیزیک نام می گیرد.

پس از آن که از طبیعت خارجی آگاهی هایی به دست آمد و دانش فیزیک، که دانشی درجه اول است، متولد گردید، حال خود این دانش (یعنی فیزیک) به منزله یک موجود خارجی مورد مطالعه و کاوش قرار می گیرد; یعنی از چگونگی تولد و رشد علم فیزیک، ابزار و روش تحقیق در فیزیک، نوع نظریه ها و واقع نمایی آن، تحولات آن، روابط قانون های آن، حوزه عمل آن و... سؤال می کنند و به دنبال پاسخ می گردند.