تاریخ پیامبران و شاهان

تاریخ پیامبران و شاهان

نویسنده: حمزه بن حسن اصفهانی
مترجم: جعفر شعار
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 293
اندازه کتاب: وزیری لب برگشته - سال انتشار: 1367 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : نو ؛ جلد کتاب رنگ و رو رفتگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء

کتابی دربارهٔ تاریخ عمومی اثر حمزه اصفهانی است که نام اصلی آن تواریخ کبارالامم بوده و با نام‌های دیگری چون تاریخ کبارالبشر و کتاب الامم نیز ذکر شده‌است ، تنها کتاب تاریخی به جامانده از حمزه اصفهانی است که در آن در ده باب به ذکر سال حکومت پادشاهان و حکام ایران، روم، یونان، قبط، اسرائیل، لخم، غسّان، حمیر، کنده و قریش، و پیامبران معاصر با برخی از این فرمانروایان پرداخته‌است.

وی هنگام ذکر تاریخ قریش، از تاریخ مَعَدّیان آغاز کرده و آن را تا دوران اسلام و سپس عصر خلفا تا ۳۵۰ هجری قمری ادامه داده‌است، ضمن آنکه از توجه به حکومت‌های ایرانی معاصر عصر خلفا نیز غفلت نکرده‌است. محور اصلی این کتاب تعیین سنوات صحیح حکومت حکام و پادشاهان با کمک محاسبات نجومی است و از این‌رو بیش از آنکه رویکردی تاریخی داشته‌باشد، تقویمی است حاوی برخی تفاصیل تاریخی و اجتماعی. با این حال، دقت به‌کاررفته در آن توأم با روش علمی نگارش کتاب، اهمیت آن را تا حد یک اثر معتبر تاریخی ارتقا داده‌است. چند نسخهٔ خطی کامل و ناقص از این کتاب موجود است.

از ده باب كتاب، نه باب اول مربوط به پيش از اسلام و شامل تاريخ سلسله‌هاى ايرانى و رومى و يونانى و مصرى و انبياء بنى اسرائيل و نيز حكمرانان و فرمانروايان و ملوك لخمى و غسانى و يمنى و حميرى و كندى است. باب دهم كه خود مشتمل بر ده فصل است مربوط به عصر اسلامى است از ابتدا تاعهد مؤلف.

بيشتر قسمتهاى كتاب مختصر و صرفا بيان تاريخ سالهاى پيامبران وپادشاهان و اميران و رؤساى اقوام است، و فقط تاريخ مربوط به ايران- چه پيش ازاسلام و چه پس از آن - و تاريخ عربهاى دورۀ اسلام تفصيل بيشترى دارد. بعلاوه، به جهت اشتمال بر اطلاعاتى در باب امراى خراسان و طبرستان در تحقيق تاريخ ايران بعد از اسلام اهميت دارد. كتاب، همچنين از حيث ادبى و از حيث زبانشناسى- باتوجه به اشاره‌اى كه به واژه‌هاى برگرفته از فارسى دارد-حائز اهميت است.ضمايم پايانى عبارتند از تصميمات و استدراكات، تعليقات چاپ دوم و فهرست هاى گوناگون اعلام.