تاریخ پویا

تاریخ پویا

گردآوری: بهروز آنام
ناشر: علم
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 110
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1357 ~ 1352 - دوره چاپ: 3 ~ 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

شامل مقالات تاریخی ، ادبی ، اجتماعی و... از ؛ صادق انصاری ، یوسف رحیملو ، رحیم رئیس دانا ، باقر مومنی ، حمید مومنی ، عبدالحسین ناهید ، غلامحسین متین ، محمدحسن سجودی ، ج. غ. بایبردی و ب. ی. چرنیاک

ما می دانیم و جامعه شناسی تاریخی نیز کشف نموده است « ابتدایی ترین نظام اجتماعی که تاریخ بیاد دارد، نظام قبیله ئی وعشیره یی است؛ و این سازمان قبیله مرکب از افراد همخون بوده که مشترکاً کار می کردند و به اجاق واحدی تعلق داشت که ما در نگهبان او بود».

دراین مرحله ابتدایی زندگی «انسان که زندگی خانه بدوشی و کوچی گری داشت و به مرور زمان وارد مرحله ی نیمه بیابانگردی گردید وگاهگاه در سکنای دایمی اقامت گزید. قبیله برای ایجاد نظم در امور مربوطه، چون شکار، ساختمان ومناسک مذهبی که رنگ ابتدایی داشت، سرکرده یی را برای مدت لازم بر می گزید وچون کار پایان می یافت، مقام سرکرده نیز منسوخ میشد.

ولی قدرت درنتیجه ی اعمال قهر، زمانی بوجود آمد که افراد قبیله دریک واحد اجتماعی نسبتاً سازمان یافته گرد آمده و مقام مسئول که کارش حفظ همبستگی جامعه ی قبیلوی وحل اختلافات وجلوگیری از تصادمات درون آن بود، تنها پس از پیدایش خانواده ی پدرسالاری معنی واقعی خود را بدست آورد.»

«جنگ های قبیله‌ای درگذشته، گاهگاه به قصد ربودن چارپایان واموال، وگرفتن اسیر از راه زمین وبحرصورت می گرفت، و در این پر وسه قبیله هایی یافت شدند که گروه های جنگی منظم وعظیم تشکیل دادند و جنگ را به صورت مشغله ی اصولی خود در آوردند.»

«پس از زوال قدرت زنان همه مردان- بجز بردگان وبیگانگان- درسن معینی عضو کامله الحقوق قبلیه شناخته می شدند. کارمندان و سران نظامی از طرف مجمع قبیله انتخاب می گردیدند و مجمع در حکم رکن قضایی نیز بود. شکایات را در یافت می کرد، و در قبال تصادمات خونین میان خانواده ها از اختیارات نسبتاً وسیعی برخوردار بود. شورای سالخوردگان- که محل اجتماع سران خانواده ها بود- با پیدایش انجمن های قبیله یی مقام تازه یی بدست آورد.»

«با بروز قدرت فرمانروایی و اشرافیت موروئی، نظام قبیله یی به ضد خود تبدیل شد و ارکان های قبیله یی، به جای آنکه به اراده ی قوم باشند، به صورت دستگاه های سلطه و فشار برخلق در آمدند.» اگر این پروسه دوام وبقایی داشته باشد وشکل حرکت آن منظم گردد «اعضای اصلی قبیله مجبور به ترک قرارگاه اصلی شان خواهند شد و به قبیله ی اصلی شان پشت خواهند کرد. زیرا با تاسیس قدرت موروثی که آنهم رنگ قبیله ای و پدرسالاری داشته باشد، جنگ های خونین و تصادمات شدید میان خانواده ها و یا ظلم و آزار عامه اجتناب ناپذیر می گردد...

فهرست

1- ایران در زمان نزاری نوشته چنگیز بایبوردی ترجمه غلامحسین متین
این مقاله هنوز هم بعد چهل سال که دوباره می خواندم جذاب بود . با اینکه به سیاق تاریخ نویسی دوران شوروی و تاکید بر فیودالیته و غیره اما نکات جالبی هم دارد
2- برشی از کتاب " دولت نادر شاه افشار " نوشته ارنوا و اشرفیان و ترجمه " حمید مومنی "
3- شکست تزاریسم در پرت آرتور و شکست استبداد در اسیا نوشته عبدالحسین ناهید
به احتمال زیاد نویسنده همان زنده یاد عبدالحسین ناهیدی اذر پژوهشگر برجسته تاریخ مشروطیت و مورخ برجسته تبریزی ست
4- مواردی از سیاست ملی امیرکبیر در روابط خارجی نوشته یوسف رحیملو
5- نظری گذرا بر محل تلاقی چند نظر نوشته رحیم رییس نیا
در این یادداشت رحیم رییس نیا به نقد عبدالحسین زرین کوب در نقد فتحعلی اخوندزاده جواب داده و دفاع جانانه ای از اخوندزاده کرده یادداشتی پر از فاكت های تاریخی که هنوز بعد از سال ها خواندنی و جذاب هست
6- فروریختگی نظام استعماری و پیدایش تاریخ نویسی نو استعماری نوشته ب ی چرنیاک ترجمه محمدحسن سجودی
7- جامعه و قدرت نوشته صادف انصاری