تاریخ بهترین معرف هر ملتی است.قومی که تاریخ ندارد مانند فردی است که چگونگی حال او ناشناس باشد. تاریخ عمومی هر ملتی راجع به چگونپی تمدن و فرهنپ و وقایع برجسته ای گفتگو میکند که در دوره زندگانی برای او رخ نموده.تاریخ نظامی وی مربوط بساز و برگ و سازمان ارتشها و شیوه های رزمی و گزارش جنگها و کشمکش هایی است که در طول زمان با سایر ملل داشته است.

پس تاریخ نظامی از تاریخ عمومی سرچشمه میگیرد و برای پی بردن به ان باید این را بخوبی فراگرفت. از طرف دیگر چون زمین همواره بر جنگ و وسائل ان حکمفرمایی دارد و اصول جنگ نیز همیشگی و تغییر ناپذیر است.از اینرو برای واقف شدن به کیفیات استراتژیکی و تاکتیکی جنگهایی که در سرزمین ایران رخ نموده جز بررسی تاریخ نظامی این کشور و پند گرفتن از وقایع گذشته وسیله دیگری نمیتوان پیدا کرد. گذشته از اینها همانطوریکه تاریخ عمومی یکی از عوامل مهم ایجاد و پرورش حس خود شناسی و غرور ملی است.تاریخ نظامی هم موجد خصائل سلحشوری و صفات مردی و مردانگی است که هر ملت زنده ای نیازمند انها میباشد.

تاریخ نظامی از تاریخ عمومی سرچشمه می‌گیرد و برای پی بردن به آن باید این را به خوبی فراگرفت. از طرف دیگر چون زمین همواره بر جنگ و وسائل آن حکم‌فرمایی دارد و اصول جنگ نیز همیشگی تغییرناپذیر است؛ از این‌رو برای واقف شدن به کیفیات استراتژِیکی و تاکتیکی جنگ‌هایی که در سرزمین ایران رخ نموده، جز بررسی تاریخ نظامی این کشور و پندگرفتن از وقایع گذشته وسیله دیگری نمی‌توان پیدا کرد. در این کتاب به تاریخ نظامی ایران از حیث چگونگی جنگ‌هایی که با ملل متمدن و ارتش‌های منظم عالم شده است.

تاریخ نظامی ایران قدمتی بسیار طولانی داشته‌است و همواره دارای پیروزی‌های ارزشمندی بوده‌است به گونه‌ای که دارای فرهنگ و تمدن نظامی مستقل بوده‌است.امپراتوری هخامنشیان (۵۵۹ تا ۳۳۰ سال قبل از میلاد)، اولین امپراتوری ایرانی بود که توانست به قسمت‌های بزرگی از منطقه حکومت کند. در این دوره ایران یک ارتش ملی داشت که تعداد سربازان آن در حدود ۲۲۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ نفر بود و علاوه بر آن کشورهای هم پیمان و مستعمره ایران، دارای ده‌ها هزار سرباز بودند. همچنین آرایش جنگی سپاه به صورت قلب و جناحین و ذخیره اولین بار توسط داریوش بزرگ ابداع شد.

ارتش ایران در آن زمان به تقلید از مادها به هنگ‌هایی هزار نفره تقسیم می‌شد که به هر یک، هنگ یا هزاربام می‌گفتند. به فرمانده هر هزاربام، هزارپتیش (هزاربد) می‌گفتند. به هر ده هزاربام، یک لشکر می‌گفتند. مشهورترین لشکر آن دوره که به عنوان لشکر آماده باش شخص شاهنشاه تلقی می‌شد، لشکر جاودان نام داشت. کوچکترین واحد تقسیمات ارتش هخامنشی، داتابا بود؛ داتابا از ده مرد مسلح تشکیل می‌شد. به مجموع ده داتابا، یک صاتابا می‌گویند و در حقیقت یک صاتابا از صد سرباز مسلح تشکیل می‌شد. هر هزاربام هم از ده صاتابا تشکیل می‌شد.