تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ایران

تاریخ مختصر خط

نویسنده: علی راهجیری
ناشر: کتابخانه مرکزی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 316
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1345 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ لبه جلد پشتی کتاب چسب خوردگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

تصاویر نمونه خطاطی ها گلاسه

و سیر خوشنویسی در ایران

علی راهجیری مشهور به «زبدةالکتاب» فرزند سرهنگ ابوطالب راهجیری در سال ۱۳۱۷ در محله سبزه میدان رشت دیده به جهان گشود و در مکتب استادان بزرگ خوشنویسی همچون زرین‌خط، محمّد فرزیب، ابوالفضل موسوی کجوری، حسن و حسین میرخانی و علی اکبر کاوه پرورش یافت. او سالیان متمادی در انجمن خوشنویسان ایران به تعلیم هنرجویان پرداخت و خوشنویسان فراوانی از آموزه‌های این استاد بهره بردند. 

این استاد پیشکسوت علاوه بر مهارت در خوشنویسی، در زمینه تحقیق و پژوهش نیز فعال بود و آثار متعددی از او به‌جا مانده است. «تذکره خوشنویسان معاصر»، «تاریخ مختصر خط»، «سیر خوشنویسی در ایران»، «زندگانی و آثار عمادالکتّاب» برخی از آن آثار اوست....

زبان فارسی در طول تاریخ به خط‌های گوناگون نوشته شده‌است امّا پس از ظهور و گسترش اسلام توسط اعراب، در ایران و افغانستان برای نوشتن زبان فارسی تنها از خط فارسی استفاده‌شده و می‌شود که مبتنی بر خط عربی است. پیش از حمله اعراب به ایران و ورود اسلام به این کشور، دو خط اوستایی و خط پهلوی بکار گرفته می‌شدند؛ ولی زبان قرآن بر اساس خط کوفی بود و علی بن ابی طالب خود نیز به خط کوفی می‌نوشت.

تا این زمان، قلمروی عرب‌ها از افغانستان و ایران تا سوریه و مصر گسترش یافته بود و غلط‌خوانی‌های زیادی در نامه‌نگاری‌های خلیفه‌ها به وجود می‌آمد. مردم کشورهای دیگر در ادای واژه‌های عربی دچار مشکل بودند تا اینکه در سال ۶۵ هجری، عبدالملک بن مروان در دمشق به خلافت رسید و در نامه‌ای که به حجاج بن یوسف ثقفی خلیفهٔ عراق نوشت، به او گفت که این خط کوفی که ابوالاسود دؤلی طراحی کرده، کفایت نمی‌کند و از حجاج بن یوسف خواست تا خط عربی را بر پایهٔ همین خط کوفی توسعه دهد و ترویج کند....

خط شکل مکتوب کلام است و انتقال مفاهيم به شکل عينى ماهيت اصلى خط و خوشنويسى است. خوشنويسى يکى از هنرهاى اصيل و سنتى کشور است. قرن‌هاست اين هنر به‌عنوان پررونق‌ترين و جلوه‌سازترين شاخه هنر زيباى ايرانى شناخته شده است و يکى از ابعاد فرهنگ اصيل ايرانى را بوجود آورده است. خوشنويسى والاترين منزلت را در ميان هنرهاى اسلامى دارد و يکى از تعاريف خوشنويسى در متون اسلامى اين است: خوشنويسى هندسهٔ روحانى لغاتى است که به‌ وسيلهٔ ابزار مادى تجسم مى‌يابد.