تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران ؛ دو جلدی

تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران

نویسنده: محمدتقی ملک الشعرا بهار
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 800
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 5 _ 3

مروری بر کتاب

مصور

انقراض قاجاریه

این اثر، اولین کتابی است که در باره احزاب سیاسی ایران و سهم آنها در جریانات سیاسی آن زمان نوشته شده است . بهار قصد خود را از نگارش این کتاب ، آگاه کردن جوانان از وقایع و حوادث گذشته کشور ذکر کرده و گفته است که برای تحقق این هدف مقالاتی با عنوان «تاریخ مختصر احزاب سیاسی » در روزنامه مهر ایران انتشار داده است

بهار چون اهل سیاست و روزنامه نگاری ، و در تحلیل سیاسی قدرتمند بوده ، تنها به ذکر وقایع نپرداخته و تفسیرهای ارزنده ای نیز به دست داده است و اکنون که دسترسی به اسناد آن دوره مقدورتر شده ، صحت بسیاری از گفته های او را می توان اثبات کرد. وی با شخصیتهای سیاسی معاصر خود آشنا بوده و در کتابش به خلقیات و نقش برخی از آنان پرداخته است و تاریخ او از این لحاظ بسیار غنی و قابل اعتماد است . وی سیدضیاءالدین طباطبائی را از نزدیک می شناخته است و شاید تحلیل بهار از شخصیت و علل شکست او بعد از کودتا، بهترین تحلیل باشد

دیگر ویژگی ارزشمند این کتاب ، توجه بهار به نقش روزنامه ها و روزنامه نگاران در رهبری افکار، ارتباط با احزاب و اهمیت آنها در صحنه سیاسی آن زمان است ، چنانکه قتل بعضی از روزنامه نگاران ، مانند میرزاده عشقی و فرخی یزدی ، را بسیار پراحساس نقل کرده و در عین حال از ذکر ضعفهای روزنامه نگاران غافل نمانده است .

او همچنین از توطئه ترور خودش توسط اکثریت مجلس پنجم ، به هنگام تقدیم ماده واحده «انقراض سلطنت قاجاریه » و واگذاری حکومت موقت به رضاخان پهلوی رئیس الوزرا، گزارش مبسوطی داده است . در این حادثه ، که بهار در مجلس به نمایندگی از اقلیت در مخالفت با این اقدام مجلس سخنرانی کرده بود، مأموران ، روزنامه نگاری به نام حاج واعظ قزوینی را که شباهتی با بهار داشت و برای تماشای «جلسه تاریخی » به مجلس رفته بود، به اشتباه به جای او کشتند...

جلد دوم کتاب "تاریخ احزاب سیاسی ایران" نوشته ملک الشعراء بهار سالها، در دوران شاه پشت سد سانسور کتاب ماند و تا وقتی شاه بر مسند قدرت بود منتشر نشد. پس از سقوط شاه مقدمات انتشار این کتاب فراهم آمد و سرانجام موسسه انتشاراتی امیرکبیر مصادره شده در سال 1363 با یک "بسم الله الرحمان الرحیم" بزرگ آن را منتشر کرد.