تاریخ علم کلام در ایران و جهان اسلام

تاریخ علم کلام در ایران و جهان اسلام

نویسنده: علی اصغر حلبی
ناشر: اساطیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 328
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

آنچه در این صفحات به عنوان تاریخ علم کلام در ایران و جهان اسلام آمده یادداشت ها و بحث هایی است که این ضعیف برای فهمیدن و فهماندن کتاب باب الحادی عشر نوشته علامه حلی (وفات 728 ه.ق.) در ضمن تدریس چندین ساله فراهم آورده ام

این کتاب به بررسی عقاید کلامی در ایران و جهان اسلامی ،به صورت تاریخی و مستند ؛ می پردازد و حاوی بررسی زندگانی و آثار مشهورترین متفکرین ایرانی و غیر ایرانی درباره مسائل اعتقادی و کلامی و فلسفی است.

فهرست

فصل اوّل-کلّیّات: ٧ - ۶۶ 

 ١ . حدود علم کلام و فلسفه و فرق آن دو  ٧ - ٢٨ 
 ٢ . تعریف علم کلام  ٢٨ - ٣٠ 
 ٣ . موضوع علم کلام  ٣٠ 
 ۴ . وجه تسمیۀ علم کلام  ٣٠ - ٣٢ 
 ۵ . موافقان و مخالفان علم کلام  ٣٢ - ٣۵ 
 ۶ . آغاز علم کلام (و بحثى دربارۀ ذات و صفات خدا، جبر و اختیار از لحاظ معتزله) ٣۵ - ۴۵ 
 ٧ . ابو الحسن اسماعیل اشعرى  ۴۵ - ۴٩ 
 ٨ . ما تریدى  ۴٩ - ۵١ 
 ٩ . باقلانى  ۵٢ - ۵۴ 
 ١٠ . قاضى عبد الجبّار همدانى
 ١١ . علم کلام نزد شیعه  ۵۴ - ۶۵ 
 ١٢ . دو روش معتبر کلامى  ۶۵ - ۶۶ 

فصل دوم-نخستین فرقه‌هاى اسلامى. ۶٧ - ٧١ 

 ١ . قدریّه، و سه عقیدۀ عمدۀ ایشان: اختیار انسان؛ حقیقت ایمان؛ و قول به صفات ذاتى. ۶٧ - ۶٨ 
 ٢ . جبریه (-جبریّه) ، و سه عقیدۀ عمدۀ ایشان: مجبور و مسیّر بودن انسان؛ نفى صفات حامل تشبیه؛ و امتناع رؤیت. ۶٨ - ٧٠ 
 ٣ . صفاتیّه، و دو عقیدۀ عمده ایشان: اثبات صفات بنابر مدلول ظاهرى؛ قضاء و قدر (-نفى قدرت و اراده از بنده) . ٧٠ - ٧١ 

فصل سوم-معتزله  ٧٢ - ٨۶ 

-مهم‌ترین اندیشه‌هاى معتزله (اصول خمسه) : ٧۵ - ٧٨ 
 ١ . توحید  ٧٨ - ٨٢ 
 ٢ . عدل-بحثى در افعال، صلاح و اصلح، و سمع و عقل  ٨٢ 
 ٣ . وعد و وعید  ٨٢ - ٨٣ 
 ۴ . امر به معروف و نهى از منکر
 ۵ . منزلت میان دو منزلت  ٨٣ - ٨۶ 

فصل چهارم-اشاعره  ٨٧ - ٩٧ 

-اصول اصلى مذهب اشاعره، مختصرى از تاریخ مذهب اشعرى  ٨٧ - ٩٠ 
-چهار مسألۀ عمده در مذهب اشعریّه  ٩٠ - ٩٢ 
 ١ . ذات و صفات الهى  ٩١ 
 ٢ . کسب  ٩٣ 
و...