تاریخ روابط بازرگانی و سیاسی ایران و انگلیس ؛ از عقد معاهده گلستان تا پیمان اتحاد روس و انگلیس

تاریخ روابط بازرگانی و سیاسی ایران و انگلیس 

نویسنده: ابوالقاسم طاهری
ناشر: انجمن آثار ملی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 700
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1354 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو ؛ لبه عطف زدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

از دوران فرمانروائی مغولان تا پایان عهد قاجاریه

جلد دوم : از عقد معاهده گلستان تا پیمان اتحاد روس و انگلیس

1192 تا 1286 خورشیدی = 1813 تا 1907 میلادی

یکی از مهم ترین تحولات و دگرگونی های دوره صفوی گسترش روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای اروپایی است. توجه پادشاهان صفوی به امور اقتصادی، ایجاد جاده‌های جدید، پل ها و کاروانسراها بر سر راهای اصلی باعث رونق تجارت شد. پیشرفت ایران در مسائل تجاری و اقتصادی بسیاری از کشورهای اروپایی را جذب ایران کرد و بدین ترتیب روابط تجاری ایران با کشورهای اروپایی افزایش یافت. انگلیس و فرانسه از جمله کشورهای بودند که روابط اقتصادی و تجاری خود را با ایران گسترش دادند.

روابط بین ایران و انگلستان در دوره صفوی از طریق امور بازرگانی آغاز شد. در سال 1558 م/967 ق بازرگانی انگلیسی به نام «آنتونی جنکینسون» وارد روسیه شد و توانست اعتماد تزار روسیه، ایوان مخوف را جلب کند. آنتونی از شهرهای مختلف روسیه از جمله حاجی طرخان دیدن کرد و تصمیم گرفت از راه دریای خزر خود را به ایران و هندوستان برساند.
هیأت مدیره کمپانی از اعزام جنکینسون به ایران دو هدف را دنبال می‌کرد؛ نخست آنکه بازرگانی ابریشم را از دست پرتغالی‌ها خارج کنند و خود صدور آن را به اروپا به دست گیرند و دوم آنکه از راه ایران به هندوستان نفوذ پیدا کنند. الیزابت اول ملکه انگلستان، جنکینسون را در سال 1562 م/970 ق به دربار شاه طهماسب در قزوین اعزام کرد...

در زمان شاه عباس هیأت انگلیسی برادران شرلی به ایران آمدند. شاه عباس مصمم شد که رابرت شرلی را با پیشکش‌های گران‌بها نزد ملکه انگلیس بفرستد و اظهار احترام بنماید ولی آنتونی شرلی رأی پادشاه را تغییر داد و او را متقاعد کرد که نزد جمع سلاطین عیسوی سفیری بفرستد و اظهار کرد من خود این سفارت را به عهده خواهم گرفت .  برادران شرلی به عنوان نماینده شاه، مأموریت سیاسی خارج از کشور یافتند و با کشورهایی مانند روسیه، آلمان، اتریش و اسپانیا ارتباط برقرار کردند.

در مأموریت دوم رابرت شرلی به اروپا، وی موفق شد در لندن با مقامات انگلیسی درباره امور بازرگانی ایران مذاکره کند به ویژه که دولت انگلیس کمپانی هند شرقی خود را در سورات هند تأسیس کرده بود. از این تاریخ به بعد ارتباط ایران و انگلیس را باید در تماس‌های کمپانی هند شرقی انگلیسی دید. قراردادهای امضا شده بین دو کشور اغلب از دیدگاه تجاری و در رابطه با کمپانی انگلیسی هند شرقی است...