تاریخ جنبش کمونیستی در ایران

تاریخ جنبش کمونیستی در ایران

نویسنده: سپهر ذبیح
مترجم: محمد رفیعی مهرآبادی
ناشر: عطائی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 450
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1364  - دوره چاپ: 1 

کمیاب  - کیفیت : درحد نو
 

مروری بر کتاب 

شناخت جریان‌های سیاسی، به تحقیق و تفحص تاریخی دقیقی نیاز دارد؛ زیرا بیشتر آثاری که دراین‌باره نگاشته شده، نوعی شناخت از درون است؛ یعنی وابستگان به این جریان و چپ‌گرایان آنها را نگاشته‌اند. آنها، به علت تعصب نسبت به اندیشۀ چپ یا عملکرد شخصی، تاریخ را به آن صورت که دوست داشته توصیف کرده‌اند.

برای تحلیل دقیق جریان چپ صرفاً نگاه از درون کافی نیست؛ البته آثارِ دارای ویژگی نگاه از برون، که بیشتر مخالفان آنها را نوشته‌اند، نیز دچار اشکالات اساسی است؛ زیرا نگاه تک‌بعدی به هر مسئله‌ای تحلیل دقیق و روشنی ارائه نمی‌نماید؛ بنابراین در تحلیل اندیشه و عملکرد گروه‌های چپ، مطالعۀ آنچه موافقان و مخالفان این جریان نگاشته‌اند هر دو، لازم است؛ زیرا در این صورت حقیقت روشن‌تر عیان می‌گردد.

فهم درست تطور تاریخی جریان چپ در ایران نیازمند بازخوانی و بازکاوی درست و جامع منابعی است که تاریخ پژوهشی این جریان بر آن استوار است. اگرچه دربارۀ گروه‌ها و احزاب چپ در ایران، کتاب و آثار زیاد و متنوعی در قالب‌ها و ساختارهای متنوع، از داستانی و خاطرات تا تاریخ‌پژوهی و جریان‌نگاری، منتشر شده است، ولی هریک به دلیل محتوا، ساختار یا نظریه‌ها و رویکرد‌های حاکم بر آن و روزنۀ نگاه به مسائل و تغییرات اجتماعی ایران معاصر و تحولات تاریخی این دوره گاه به بیراهه رفته، یا با حذف و پیرایه‌هایی همراه است. حتی نقدهای نوشته‌شده بر آنها نیز خود دچار کج‌راهه‌ای است که هوشمندی و دقت نظر نویسندگان را در عرصۀ پژوهش و تحقق در این حوزه طلب می‌نماید. مقالۀ حاضر نگاه‌های حاکم بر چندین منبع مهم جریان‌شناسی چپ و نیز قالب‌ها و ساختارهای متنوع در این حوزۀ تاریخ‌نگاری را به‌طور اجمالی بررسی کرده است.

یکی از آثار معروف مربوط به تاریخ جریان چپ در ایران که ویژگی‌های ممتازی نیز دارد کتاب «تاریخ جنبش کمونیستی در ایران» اثر پروفسور سپهر ذبیح، ایرانی مقیم امریکا و عضو هیئت علمی دانشگاه برکلی است که به زبان انگلیسی نگاشته شده و آقای محمد رفیعی مهرآبادی همراه با تعلیقه‌هایی آن را به فارسی ترجمه کرده است. موضوع کتاب تاریخ جنبش کمونیستی در ایران از زمان قیام مشروطه تا اواخر سلطنت محمدرضا پهلوی است، به همین جهت دوران وسیعی از تاریخ جریان چپ در ایران را دربرمی‌گیرد. استفاده و بهره‌گیری نویسنده از آثار نویسندگان روسی بر غنای آن افزوده است.

اسلوب تحقیق نویسنده از نوع پژوهش دانشگاهی به شیوۀ کشورهای غربی است؛ یعنی دو روش منطقی استقرا و قیاس را در تحلیل مسائل به کار گرفته است، ازاین‌رو این اثر از اعتبار علمی بالایی در مراکز و محافل علمی غرب و نزد عده‌ای از پژوهشگران ایرانی که دارای چنین مشربی‌اند برخوردار است...

فهرست 

ایران و انقلاب بلشویکی
جنبش کمونیستی در سالهای ۱۹۲۱-۱۹۴۱
احیای جنبش کمونیستی و تشکیل حزب توده
افول کمونیسم در دوران پس از جنگ
جنبش کمونیستی در دوران نسخت وزیری دکتر مصدق
کمونیسم در مقطع زمانی پس از سقوط مصدق