تاریخ جدید یزد

تاریخ جدید یزد

نویسنده: احمدبن حسین بن علی کاتب
به کوشش : ایرج افشار
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 325
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1357 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت :  درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

تصاویر گلاسه

تاریخ جدید یزد مشتمل بر دوازده مقاله است .دو مقاله نخست آن به روایت افسانه مانندِ ساختن زندان در یزد به دست اسکندر و اوضاع آن شهر در دوره ملوک فرس اختصاص دارد (ص 19ـ54). ده مقاله دیگر درباره سلسله های پس از اسلام است .
قسمت مهم کتاب از فصل هفتم به بعد است ، یعنی آنچه به دوره تیموری ، بویژه عهد شاهرخ و فرزندان او که در فارس و یزد حکمروایی می کردند، همچنین جهانشاه قراقوینلو مربوط می شود .

مؤلف در مقدمه کتاب از کتابهایی چون تواریخ طبری ، ابن جوزی ، یافعی ، تاریخ گزیده ، سیرالملوک نظام الملک (کذا)، کتاب البلدان (ظاهراً از یعقوبی )،عجایب الاقالیم (ناشناخته)، جامع الحکایات (کذا)، تاریخ جهانگیری درباره تیمور (ناشناخته ) و تاریخ معینی شاهرخی (شاید منتخب التواریخ معینی ) نام برده که در تألیف کتاب به آنها نظر داشته است .

همچنین در مورد چند سلسله گفته است که تواریخ خاص آن سلسله ها را دیده ، اما نام آنها را نیاورده است. از بعضی «راویان ثقات و پیران کهن سال صادق القول » نیز مطالبی نقل کرده است ، ولی اساس تألیف کتاب وی تاریخ یزد نوشته جعفربن محمد جعفری بوده است .تاریخ یزد جعفری تا وقایع 845 را دربرگرفته ؛ بنابراین تاریخ جدید یزد در مناسبت با وقایع بعد از این تاریخ اهمیت دارد. تاریخ جدید یزد نسبت به تاریخ یزد مفصلتر است و مطالبی از جمله قحطی 858 و سیل 860 و احداث بقعه امامزاده در 861 حاصل مشاهدات شخصی مؤلف است .

این کتاب همچنین حاوی اطلاعات مفیدی در باره ابنیه موجود یزد، بقاع و ساختمانهای از میان رفته ، تاریخ بنای آنها و بعضی از کتابه های شعری است . از دیگر ویژگیهای این کتاب است : کاربرد لغات و اصطلاحات خاص عمارات و ساختمانها، مانند طنبی و پیشان و پیشگاه ، که در منابع دیگر کمتر به کار رفته است ، شرح چگونگی پرداخت مواجب و چگونگی سرشماری ، تحصیل و تمغا و نعل بها...