تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق

نویسنده: حسین علایی
ناشر: مرز و بوم
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1286
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1395 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور - رنگی

سرگذشت پندآموز جنگ نابرابر رژیم بعثی عراق با ایران و دفاع جانانه و غیرتمندانه ملت مبارز ایران و نیز آثار و پیامدهای منطقه ای و فرامنطقه ای آن، موضوعی است که بررسی و تبیین ابعاد گوناگون آن بیش از همه مورد توجه نویسنده این کتاب قرار گرفته است. مطالبی که پیش رو دارید به دور از بعد عاطفی و حماسی جنگ، به تحلیل و ارزیابی مؤلفه های مختلف این رویداد عظیم در سطح کلان پرداخته که همگی حاصل تجربه و دانش این فرمانده پژوهشگر است.

این کتاب اولین کتاب جامع در باره تاریخ جنگ تحمیلی است که تمام مباحث جنگ را از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا سقوط صدام مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. این کتاب دو جلدی دارای ده فصل است که تاریخ و تحولات جنگ عراق با ایران را به صورت موشکافانه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. در این کتاب به چرایی آغاز جنگ توسط صدام حسین پرداخته شده است و دلیل عدم آمادگی ایران را برای جلوگیری از بروز جنگ مورد بررسی قرار داده است. در سایر فصل ها تمام فراز و نشیب ها و تحولات دوران جنگ مورد بررسی قرار گرفته و همه عملیات های مهمی را که جمهوری اسلامی ایران برای بیرون راندن ارتش متجاوز عراق از سرزمین های اشغالی با کمک نیروهای مسلح و مردم داوطلب انجام داده است، تشریح و تجزیه و تحلیل کرده است.

عملیات های مهمی مثل شکست حصر آبادان، آزادسازی بستان، رسیدن به مرز فکه ، فتح خرمشهر و عبور قوای ایران از اروند رود و بازگرداندن لبه تیز جنگ به سوی صدام نیز به طور مشروح در این کتاب بررسی شده اند. در این کتاب به جنگ شهرها، جنگ نفتکش ها، بکارگیری سلاح های شیمیایی توسط عراق، ماجرای مک فارلین و جنگ آمریکا با ایران در خلیج فارس نیز پرداخته شده است. مسائل سیاسی جنگ از جمله چگونگی تصمیم گیری به عبور از مرز پس از فتح خرمشهر و نیز قطعنامه های مختلف سازمان ملل به ویژه قطعنامه 598 هم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و عملکرد دستگاه سیاست خارجی ایران در دوران جنگ نیز ارزیابی شده است.

در پایان هم به چگونگی روند خاتمه جنگ پرداخته شده است و عوامل موثر بر پایان دادن به جنگ 8 ساله بررسی شده اند. فصلی هم به درس ها و تجربیات حاصل از جنگ اختصاص یافته است و دلایل پیروزی ها و ناکامی های قوای مسلح در جریان جنگ تحمیلی بیان شده است. یک فصل هم به خسارات ایران و عراق از جنگ اختصاص یافته است و به عقب ماندگی های اقتصادی دو کشور اشاره شده است.

کتاب حاضر در سال 1391 با عنوان روند جنگ ایران و عراق منتشر و با استقبال علاقمندان مواجه شد. با اتمام نسخه های چاپ شده، در اوایل سال 1393 تصمیم به چاپ مجدد آن گرفته شد و مولف محترم نیز در این مدت مطالبی را به کتاب افزودند. با توجه به حجم مطالب اضافه شده و برخی جابجایی های صورت گرفته، ویرایش مجدد متن ضرورت یافت و عنوان «تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق» برای چاپ جدید برگزیده شد.

این کتاب در ده فصل تدوین و با توجه به حجم زیاد آن، در دو جلد عرضه می شود. به طور خلاصه مباحث مربوط به جنگ، از ابتدای پیروزی انقلاب تا شروع تهاجم گسترده عراق به ایران، عملیات های آزاد سازی سرزمین های اشغالی و عملیات های بعدی در جلد اول و دیگر عملیات ها در جلد دوم آمده است. موضوعاتی از قبیل جنگ نفتکش ها، حملات شیمیایی عراق، مسائل منطقه ای و بین المللی، قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل به ویژه قطعنامه 598 و رویدادهای پایان جنگ نیز به تناسب در هر دو جلد مطرح شده است.

فهرست

فصل اول: اوضاع ایران و عراق از پیروزی انقلاب اسلامی تا آستانه جنگ تحمیلی
فصل دوم: آمادگی عراق برای جنگ
فصل سوم: جنگ گسترده
فصل چهارم: پیروزی های ایران
فصل پنجم: ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر
فصل ششم: تحول در تدبیر نظامی
فصل هفتم: تغییرات اساسی در شیوه های اداره جنگ
فصل هشتم: تشدید و توسعه جنگ
فصل نهم: پایان جنگ
فصل دهم: نتایج و دستاوردها، درس ها و تجربیات جنگ