تاریخ ایران کمبریج ؛ جلد اول ، سرزمین ایران و مردم ایران ؛ دو جلد در یک مجلد

سرزمین ایران

نویسنده: ویلیام بین. فیشر
مترجم: تیمور قادری
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 971
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1392 _ 1386 - دوره چاپ: 3 _ 1

مروری بر کتاب 

دو جلد در یک مجلد

طرح تألیف تاریخ ایران کمبریج را نخستین بار در ۱۹۵۹ آرتور آربری و قدس نخعی، سفیر ایران در لندن، ارائه دادند.شرکت ملی نفت ایران با سرمایه‌ای بالغ بر ۰۰۰، ۲۵ پوند، بودجه این طرح را تأمین کرد؛ لیکن پس از چندی، این سرمایه از بین رفت و مؤسسه مطالعات ایرانی در واشینگتن برای مجلد دوم، مؤسسه یارشاطر وابسته به دانشگاه کلمبیا برای جلدهای ششم و هفتم و شاهزاده ابونصر عضد برای جلد هفتم، کمکهای مالی بلاعوضی کردند و انتشارات دانشگاه کمبریج چاپ این اثر را با عنوان The Cambridge History of Iran (تاریخ ایران کمبریج) به عهده گرفت.

آربری برای تشکیل هیئت ویراستاری، از برخی محققان نامدار دعوت کرد و نخستین گردهمایی در ژانویه ۱۹۶۱ برگزار شد. هیئت ویراستاران عبارت بودند از: آرتور آربری (رئیس، ۱۹۶۱ـ۱۹۶۹)، هارولد بیلی (۱۹۶۱ـ و از ۱۹۷۰ به بعد به عنوان رئیس)، آن لمبتون (۱۹۶۱ـ۱۹۷۰)، روبن لوی (۱۹۶۱ـ۱۹۶۶)، رابرت چ. زینر (۱۹۶۱ـ۱۹۶۷)، بازیل گری (نایب رئیس، ۱۹۶۱ـ۱۹۸۹)، پیتر ایوری (سرویراستار، ۱۹۶۱ـ ۱۹۶۹)، عیسی صدیق (۱۹۶۳ـ۱۹۶۹)، سید حسن تقی‌زاده (۱۹۶۳ـ۱۹۶۹)، لارنس لاکهارت (۱۹۶۴ـ ۱۹۷۵)، جان اندرو بویل (۱۹۶۷ـ ۱۹۷۸)، سر ماکس مالوان (۱۹۷۰ـ ۱۹۷۸)، کلیفورد ادموند باسوورت (۱۹۷۰ـ)، ایلیا گرشویچ (۱۹۷۰ـ)، هیوبرت س. ج. دارک (سرویراستار، ۱۹۷۰ـ)، ویلیام ب. فیشر (۱۹۷۹ـ۱۹۸۴) و محمود صناعی (۱۹۷۲ـ۱۹۸۵) که رابط رسمی هیئت ویراستاری با مراکز علمی ایران بود.

تاریخ ایران کمبریج افزون بر بررسی تاریخ سیاسی ایران، به هنرهای ایرانی و تأثیر آنها بر تمدن جهان می‌پردازد. این تاریخ به جنبه‌های مذهبی، فلسفی، اقتصادی، علمی و هنری تمدن ایرانی توجه کرده‌است، اما بر برخی جنبه‌ها، از جمله اوضاع جغرافیایی و بوم شناسی، تأکید بیشتری دارد.

نگارندگان کتاب و همین‌طور ویراستار آن با تخصیص فصول مختلف این اثر به مباحثی همچون جغرافیایی طبیعی، زمین‌شناسی، زمین‌ریخت‌شناسی، اقلیم، خاک، آب، توزیع جمعیتی، معادن و ... اولاً می‌خواهند سرزمین کنونی ایران را از جنبه‌های کاملاً علمی و با تمامی ویژگی‌های منحصر بفرد اقلیمی‌اش به نمایش بگذارند؛ دوم آن‌که قصد دارند با توجه به همین ویژگی‌ها و جنبه‌های طبیعی، تاریخ سیاسی – اجتماعی این کشور را – اگر نه کلاً – که تا حد زیادی محصول همین موقعیت جغرافیایی معرفی کنند، یعنی یک تاریخ جبری که خود برخاسته از محیطی جبری است، و این تاریخ را از این دیدگاه کلی باید مورد بررسی و تدقیق قرار داد.

بی‌جهت هم نیست که جلد اول از این مجموعه‌‌ی هفت‌جلدی را به «سرزمین ایران» اختصاص می‌دهند و ان را در حد کتاب مبنایی می‌دانند که خوانندگان در مطالعات شش جلد دیگر باید مدام بدان مراجعه کنند؛ به تعبیری دیگر باید در توجیه حوادث تاریخی به جلد اول متوسل شوند و در یک کلام برای هر حادثه‌ای توجیهی جغرافیایی بیابند.

فهرست 

درباره جغرافیای طبیعی
زمین شناسی
موقعیت اقلیمی
گیاهان
جانوران و پرندگان ایران
درباره نخستین تشکلهای جوامع انسانی در ایران
امور معیشتی
ارتباطات
حمل ونقل و کشاورزی و گله داری
نتیجه گیری