بیان در شعر فارسی

نویسنده: بهروز ثروتیان
ناشر: برگ
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 157
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1369 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو ؛ با گالینگور بر روی جلد اصلی صحافی شده

مروری بر کتاب 

... شکل‌های خیال، یعنی تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه، موضوع فن بیان است. هر سخنور و سخن‌سنجی، به ضرورت هنر و پیشینه خود، ناگزیر از آگاهی با روش شناخت شکل‌های خیال است. اما در طول سالیان دراز، این آگاهی برای مردم فارسی‌زبان چندان دلپذیر و آسان نبوده و پیش‌درسی درازمدت با عنوان “زبان و ادبیات عرب” لازم داشته است...

کتاب از ٩ بخش تشکیل شده است. در بخش اول، شکل خیال در بیتی از نظامی، در بیتی از حافظ و گونه‌هایی از آن بررسی شده است. بخش دوم را نویسنده به فن بیان از نظر قدما اختصاص داده است. در بخش سوم تشبیه یا همانندسازی مورد بررسی قرار گرفته و مواردی از قبیل ارکان تشبیه، تشبیه بلیغ، تشبیه پنهان، تشبیه پیوسته و‌... شرح داده شده است. در فصل چهارم مجاز و موضوعاتی چون قرینه مجاز، علاقه در مجاز، اقسام مجاز‌... بررسی شده است. در فصل پنجم به استعاره پرداخته شده و ایهام و کنایه در فصول ششم و هفتم توضیح داده شده است. اقسام نشانه‌ها و صحنه‌سازی در غزل نیز بخش‌های پایانی کتاب را تشکیل داده است.

نویسنده در این کتاب شواهد شعری از ابیات حافظ و نظامی را نیز برای فهم بیشتر در ادامه توضیحات هر بخش آورده است و بدان علت از ابیات این دو شاعر استفاده کرده که معتقد است اشعار این دو شاعر بیشتر از دیگران آراسته به راز و رمز فن بیان است. همچنین نویسنده برخی از اصلاحات نامأنوس فن بیان را به فارسی برگردانده است تا دشواری عبارات را قابل فهم گرداند. هدف ثروتیان از نگارش این کتاب آن بوده که دانشجویان رشته‌های زبان و ادبیات، به‌ویژه شاعران زبان‌های بیگانه و علاقه‌مندان به هنر و شعر و ادبیات را با روش شناخت شکل‌های خیال و اصول مرتب و مدوّن بیان ایرانی ـ اسلامی آشنا سازد.

فهرست 

شکل خیال
فن بیان از نظر قدما
تشبیه یا همانندسازی
تعریف اصطلاح
مجاز (جابه جایی)
 استعاره (گروگان گیری)
ایهام یا گمان انگیزی
کنایه (سخن سربسته)
طرح مسئلة نماد یا نشانه در بیتی از حافظ
صحنه سازی برای رمز نهانی داستان ها