بوطیقا

بوطیقا

نویسنده: ارسطو
مترجم: هلن اولیایی نیا
ناشر: فردا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 170
اندازه کتاب: رقعی لب برگشته - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

نام "ارسطو" همواره به عنوان فیلسوفی شناخته می شود که تاثیر گسترده ای بر فرهنگ و اندیشه ی ملل مختلف جهان داشته است. وی خود شاگرد "افلاطون" بود اما آموزگاری "اسکندر" را بر عهده داشت. با توجه به این که "افلاطون" نگاهی شدیدا درآمیخته با تفکرات سیاسی آتن، نسبت به ادبیات داشت، می توان گفت که نظریاتش به ادبیات هم تا حدودی سیاسی محسوب می شد. اما "ارسطو" به دوره ی پس از او تعلق داشت و در دوره ی او، از قدرت و نقش آتن کاسته شده بود. او که در زمان شاگردی اش با آرای استاد هم رای بود، بعدها وی را از جنبه های مختلفی مورد نقد قرار داد و در ازای آن تئوری های مدنظر خود را بنیاد نهاد.

یکی از کتاب‌های معروف ارسطو فیلسوف بزرگ یونانی، «بوطیقا» یا همان «فن شعر» است که در واقع نسخه‌ای پیچیده‌شده توسط وی درباره شعر و شاعری است؛ البته نه به آن مفهومی که امروز از شعر و شاعری سراغ داریم. این کتاب هم مطلب محتوایی؛ و هم درباره ساختار و فرم شعر دستورالعمل‌هایی دارد.

نکته مهم درباره این کتاب که نامش به شعر و لغت لاتین «پوئِت» و «پوئِم» برمی‌گردد و در واقع همان «پوئِتیکا» (بوطیقا) است، این است که بیشتر به کار دانشجویان و محققان تئاتر می‌آید تا علاقه‌مندان به شعر و شاعری چون ارسطو در این کتاب بیشتر در پی تشریح و تفهیم مطالبی درباره سرایش تراژدی بوده و باقی مطالبش را هم در کتاب دیگری نوشته که مختص کمدی بوده و امروز در دست نیست.

ارسطو مدت‌ها از محل توجه دور بود و در قرن بیستم بود که نگاه ساختارگرایانه و منسجمی نسبت به آثارش شکل گرفت. همان‌طور که می‌دانیم ارسطو شاگرد افلاطون و در برخی مسائل، تحت تاثیر او بود اما مسیرش از متافیزیک به سمت تجربه‌گرایی تغییر کرد. او در کتاب «بوطیقا» به دنبال ارائه تفسیر دقیق از گونه‌های مختلف شعر، ساختار و اجزای شعر والاست. والا بودن شعر هم خود از جمله موضوعاتی است که بحث نسبتا مفصل می‌طلبد اما به طور خلاصه باید گفت که شعر والا، از نظر ارسطو همان تراژدی است و نه آثاری که در گروه کمدی قرار می‌گیرند.