بنیاد شعر نو در فرانسه و پیوند آن با شعر فارسی

بنیاد شعر نو در فرانسه

نویسنده: حسن هنرمندی
ناشر: زوار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 600
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1350 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب 

مصور

بررسی مهمترین شیوه های شعری فرانسه از یکصد سال پیش تا کنون: رمانتیسم ، سمبولیسم ، پارناس ، دادائیسم ، سوررئالیسم و پیوند آن با شعر فارسی

160 شعر از سی شاعر فرانسوی

ترجمه به شعر «سفر» از بودلر و «زورق مست» از رمبو و پنج قطعه دیگر

توضیح و تعریف مهم ترین اصطلاحات ادبی (ایسم ، ایست)

پیشگفتار این کتاب درباره نخستین برخوردهای فرانسویان در طول تاریخ با شعر شاعران ایرانی است. فصل نخست کتاب به شعر فرانسه در «قرن نوزدهم و پیشروان شعر امروز فرانسه» اختصاص دارد. در بخش نخست این فصل شاعران «پیش از سمبولیسم» یعنی «ژرار دونروال» و «شارل بودلر» معرفی و ترجمه برخی آثار آنان درج شده است.

هنرمندی در معرفی نروال، به جز ترجمه شعرهای بسیاری از این شاعر، چند فصل از رمان «اورل‌یا»ی نروال که همگان آن را همزاد غربی «بوف کور» می‌دانند، ترجمه و منتشر کرده است. همچنین زندگینامه مفصلی از بودلر، مقاله مفصلی درباره مجموعه «گل‌های اهریمنی» به همراه ترجمه این اشعار و برخی اشعار منثور این شاعر شهیر، نظریات بودلر درباره شعر و هنر (بویژه مقاله شاعر کیست؟) و نوشتارها و اسنادی درباره محاکمه بودلر به دلیل انتشار مجموعه گل‌های اهریمنی، داوری سارتر درباره بودلر و همچنین مقاله مفصلی در نهی استفاده شاعران و هنرمندان از مواد مخدر با عنوان «تریاک معشوقه سیاه هنرمندان» از مطالب جالب این فصل است.

اصول شیوه سمبولیسم، بیانیه شعری سمبولیست‌ها، شاعران و مکتب‌های ادبی قرن بیستم چون داداییست‌ها و سوررئالیست‌ها و در بین این مباحث مطالبی چون «گیوم آپولینر و ایران» تاثیر لویی آراگون از شعر سعدی و همچنین ترجمه هرآن‌چه شاعران فرانسوی درباره ایران سروده‌اند از دیگر بخش‌های این کتاب است. 
بنا بر بررسی‌های خبرنگار سرویس ادب «ایبنا»، کتاب «بنیاد شعر نو در فرانسه» اکنون با مبالغ گزافی در بازارهای غیررسمی کتاب، مانند یک کالای تجاری گرانبها خرید و فروش می‌شود. کاظم شهبازی، کتاب‌شناس و محقق هنر و ادبیات درباره چرایی تالیف کتاب «بنیاد شعر نو در فرانسه» توسط حسن هنرمندی به «ایبنا»، گفت: شعر نو در ایران، چه نیمایی و چه سپید، متاثر از شعر نوی غرب، به ویژه ادبیات و شعر فرانسه بوده است. 
وی افزود: نیما یوشیج ضرورت تاریخی تحول در ادبیات را حس کرد و به شکستن قواعد و ساختارهای شعری دست زد و در نهایت پیشگام شد و مانیفست شعر نوی ایران را نوشت. هر چند که پیش از او چهره‌هایی چون نظام وفا و تقی رفعت نیز، تحت تاثیر ادبیات فرانسه، شعر نو سروده بودند.

این کتابشناس در ادامه با اشاره به ضرورت تالیف کتابی در حوزه ادبیات تطبیقی کشورهای ایران و فرانسه، گفت: نیما با تاثیری که از ادبیات فرانسه گرفت، به شکستن قواعد شعری اقدام کرد و تحول شگرفی را در تاریخ ادبیات ایران موجب شد. براین اساس نیاز به یک کتاب پژوهشی در حوزه ادبیات تطبیقی احساس می‌شد و مرحوم دکتر حسن هنرمندی با هوشمندی تمام و دانش عمیق و گسترده‌ای که نسبت به ادبیات هر دو کشور ایران و فرانسه داشت، کتاب «بنیاد شعر نو در فرانسه» را تالیف کرد. 
شهبازی در پایان گفت: خود من به یاد دارم زمانی که این کتاب منتشر شد، طرفداران بسیاری پیدا کرد و نقدها و تحلیل‌های قابل تعمقی هم روی آن نوشته شد، چرا که مباحث طرح شده در این کتاب و همچنین ترجمه‌هایی که از شعر فرانسه در آن وجود دارد، بسیار عالی و برای دانشجویان نیز بسیار مفید است. بنابراین باید این کتاب دوباره منتشر شود. 
همچنین شریف‌زاده محقق و مدرس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد درباره کتاب «بنیاد شعر نو در فرانسه» به «ایبنا»، گفت: این کتاب با وجود آن‌که در حوزه نقد ادبی و معرفی مکتب‌های ادبی است، اما توضیحات و همچنین بیشتر مطالب آن در حوزه مکتب‌های هنری نیز مفید است. وی افزود: مکاتبی چون داداییسم، سوررئالیسم، پارناسیسم و دیگر مکاتبی از این دست که در این کتاب توضیح و شرح شده‌اند، به جز ادبیات در حوزه هنر نیز فعال بوده‌اند و توضیحات و ترجمه‌های مرحوم دکتر هنرمندی، که با بیانی ساده صورت گرفته، برای شناخت دانشجویان هنر از این مکاتب نیز مفید است. کارنامه ادبی دکتر حسن هنرمندی این چنین است: مجموعه شعر «هراس» با تحلیلی از دکتر محسن هشترودی چاپ نخست در سال 1337 ، «برگزیده شعرها» و «دفتر شعرهای آسان» همچنین نثرهای ادبی «دفتر اندیشه‌های خام»، «نامه‌هایی شتابزده به پسر پنداری‌ام» و «خودکشی» (بررسی شاعرانه مساله خودکشی و کوشش برای بیهوده نشان دادن آن). 

هنرمندی همچنین اشعار بسیاری از شاعران فرانسوی را به شعر فارسی برگردان کرد و این مساله نشان از دانش عمیق او نسبت به حوزه‌های ترجمه و اوزان عروضی فارسی دارد. «زورق مست» ترجمه اشعاری از آرتور رمبو، «سفر از بودلر و چند شعر از مالارمه و والری» و «10 شعر از شاعران کهن چین»، «برگزیده ده شعر فارسی به انتخاب هانری ماسه» از کتاب‌های منتشر شده هنرمندی در این حوزه است. 
از دیگر ترجمه‌های او نیز می‌توان به «مجموعه داستان‌های کوتاه بوسه بدرود»، نمایشنامه‌های «شام طولانی کریسمس» اثر تورنتون وایدلر، «کتک خورده و راضی» اثر کاسونا، «محاکمه» اثر کافکا، «مائده‌های زمینی و مائده های تازه»، «سکه سازان»، «آهنگ‌های روستایی» هرسه از آندره ژید، «آلیس در سرزمین عجایب» از لوییس کارول، «همسران هنرمندان» از آلفونس دوده و «افسانه‌های آفریقایی» از ژیزل دوره اشاره کرد.