بندهش

نویسنده : فرنبغ دادگی
مترجم : مهرداد بهار
ناشر: توس
زبان کتاب: فارسی 
تعداد صفحه: 237
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 4

مروری بر کتاب 

بُنْدَهِشْن نام کتابی است به پهلوی که تدوین نهایی آن در سدهٔ سوم هجری قمری رخ داده‌است. نام این کتاب در فارسی به صورت بندهش هم آمده‌است. نویسنده (تدوین‌کنندهٔ نهایی) آن «فَرْنْبَغ»، فرزند «دادویه» نام داشت.
«بندهشن» به معنی «آفرینش آغازین» یا «آفرینش بنیادین» است. نام اصلی کتاب، چنان‌که در ابتدای متن کتاب آمده،احتمالاً «زندآگاهی» به معنی «آگاهی مبتنی بر زند» بوده است. این خود می‌رساند که نویسنده اساس کار خود را بر تفسیر اوستا قرار داده‌است.

 مطالب کتاب در سه محور اصلی است:
آفرینش آغازین
شرح آفریدگان
نسب‌نامهٔ کیانیان.

گرد آورنده ی این اثرِ فاخر،" فرنبغ دادگی" یا " دادویه"بوده است که از خاندان موبدان است و نژادش به "منوچهر شهریار " می رسد. برای آن دسته از علاقمندان به زبانهای ایرانی باستان و میانه،که بخواهند از خوانِشِ واژه های زیبا و اصیل پهلوی حظِّ وافر بَرَند،مطالعه ی کتاب " بُندَهِش " پیشنهاد می شود.

" بُندَهِش" از ترکیبِ دو واژه ی؛ بُن+دَهِش ساخته شده است.بُن به معنی آغاز و دَهِش،برابرِ آفرینش است و در مجموع به معنی " آفرینشِ آغازین "است.اما مطالب کتاب به مساله ی آفرینش محدود نمی شود و بخش عمده ای از آن به مسائل پایان جهان مربوط است.از نظر تنوع و غنایِ واژگان،بُندَهش،اثری درخشان است ، به صورتی که در کمتر اثر پهلویِ دیگری می توان نظیر آن را یافت....

اورمزد (اهورامزدا) گیتی را به شش مرحله آفرید؛ نخست؛ " آسمان" را آفرید،آشکار و بسیار دور و به یاری آسمان،شادی را آفرید که آفریدگان به شادی درایستند.پس از آن " آب" را آفرید و سدیگر(سوم) ،"زمین" را آفرید و چهارم "گیاه" وپنجم " گوسفند"(موجودات زنده غیر از انسان)را آفرید.شَشُم "مردم"(انسان)را آفرید که "کیومرث" است،روشن چون خورشید...