بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران

نویسنده: منصور بنکداریان
مترجم: کاظم فیروزمند
ناشر: نامک
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 760
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

سیاست خارجی ؛ امپریالیسم ؛ اپوزوسیون

این کتاب را دکتر منصور بنکداریان نوشته است. او استاد دانشگاه است در آمریکا. البته ترجمه‌ کتاب توسط دکتر بنکداریان بازبینی شده و سپس منتشر گردیده استجان گرنی از پژوهشگران موسسه شرق شناسی دانشگاه آکسفورد درباره این کتاب آورده است :

«برای نخستین بار پیچیدگی های جامعه سیاسی بریتانیا در این دوره توسط کسی مورد بررسی قرار گرفته که دانش دقیقی درباره انقلاب مشروطیت ایران داشته است . بنکداریان از طریق روایات بسیار دقیق و متوازن در این زمینه به تاثیر و تاثر متقابل میان ملش یون ایران و حامیان ایشان درخارج از کشور به ویژه در لندن و در وست مینستر پرداخته است .

در عین حال از خلال مباحث مطرح شده ، تلویحا بررسی انتقادی ، دقیق و بجایی از دیدگاه های ادوارد سعید شرق شناس غربی ارائه کرده که از این رهگذر، دستاوردهای ارزشمندی در اختیار خواننده می گذارد.»

این کتاب در واقع بررسی عمیقی از تلاش های بریتانیا در حمایت از انقلاب مشروطیت ایران و مساعی ملی ایرانیان در سال های ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۱ میلادی است.این کتاب تصویرگر تضادها و رویارویی های سیاسی بریتانیا با مداخلات استعماری روسی - انگلیسی در ایران بوده است.

نویسنده برای نخستین بار جنبش مشروطه را نه صرفاً در چارچوب تاریخ ایران، بلکه در عرصه ی وسیعه جهانِ آن زمان و در زمینه ی متلاطمِ سیاست های دول بزرگ و دیپلماسی حفظ منافع و به طور کلی سیاست های استعماری و امپریالیستی نگریسته و از سوی دیگر کنش ها و واکنش های ملت ها، سازمان ها، گروه ها، احزاب و تشکل های مبارز و آزادی خواه جهان را در برابر آن و برای دفاع از آن با دقتی انتقادی، نکته سنج و مبتنی بر تاریخ نگاری مدرن امروز، بررسی کرده است.

یکی از امتیازات این کتاب اعتنا و اتکای آن به ارائه سند، مراجعه به آرشیوها در سطح جهان در هر اظهارنظر، و اخذ نتیجه هاست و موضع مترقی و عدالت خواهانه ی وی نه براساس گرایش های شخصیِ عقیدتی، که بر مبنای نص صریحِ اسناد و شواهدِ گویای تاریخی ارائه می شود.

کتاب حاضر طرحی وسیع در تاریخ دیپلماسیِ بریتانیا در سال های مورد بررسی، و پژوهشی روشنگر و بدیع در آرایش حزبی و دسته بندی های پارلمانی آن کشور و کنش ها و واکنش های دولت و پارلمان بریتانیا، مخالفانِ پارلمانی و برون پارلمانی بریتانیا با سیاست رسمی دولت در قبال انقلاب ایران است.

از سوی دیگر نویسنده ضمن ترسیم منظره ای کلی از اوضاع حساس اروپا، مواضع و منافع دولت های بزرگ، نقش خاص و تجاوزگر روسیه ی تزاری و خصومت انگلیس و آلمان به عنوان مقدمه و تدارکی برای جنگ جهانی اول و ارتباط آن با انعقاد قراردادی که به تقسیم ایران در دو حوزه ی نفوذ انجامید، نشان می دهد که جنبش مشروطه ایران در آن زمان موجی از حمایت و همبستگی در میان گروه های آزادی خواه جهان بسیج کرد که از نخستین طلیعه های انترناسیونالیسم بود و دستاورد مهم نهضت مشروطیت همین بود.

فهرست

◦پیدایش میراثی گران
◦آغازهای نو
◦مراسم قربانی و عزم مقاومت
◦سازمان یافتنِ مخالفت
◦عزم و پیروزی
◦مسائل نگران کننده
◦تشدید فشار انگلیس و روس و اندک نور امید
◦فصل تراژدی
◦حاصلِ تلخ
◦خشم و نومیدی
◦فرجام
◦پی نوشت ها
◦کتابنامه
◦نمایه