برهان قاطع به ضمیمه فرهنگ دساتیر

برهان قاطع به ضمیمه فرهنگ دساتیر

نویسنده: خلف تبریزی , محمد عباسی
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1370
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1344 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

بهترین لغتی که متکلمان بدیع البیان محفل زبان آرایی و نیکوترین نکته ای که منشیان انجمن سخن پیرایی زبان بلاغت تبیان و لسان فصاحت ترجمان را به آن مترنم سازند حمد و سپاس علیمی را در خور است که به حکمت ابلغه و قدرت کامله خود شبستان 

حروف و کلمات را به نور معانی رنگین مانند نوبهار چین ساخت و کاخ دماغ صدرنشینان بارگاه سخندانی را به نقوش خیالات رنگارنگ کارنامه ارژنگ پرداخت و زبان هرییک از طوایف بنی آدم را که بلبلان گلستان کمال و طوطیان شکرستان مقال اند به لغتی از لغات گویا گردانید....

برهان قاطع یک واژه‌نامه زبان فارسی است که در سال 1030 هجری شمسی به دست محمدحسین‌بن‌خلف تبریزی متخلص به برهان در حیدرآباد هندوستان به نام سلطان عبدالله قطب‌شاه، پادشاه شیعی مذهب دکن نوشته شده است. سعی او بر آن بوده است تا فرهنگش نسبت به فرهنگ‌های پیشین جامع‌تر باشد. غلامحسین مصاحب می‌گوید این کتاب در حدود 19417 لغت و کنایه و اصطلاح و استعاره مستعمل در فارسی را دربردارد. این فرهنگ بار اول 1818 در کلکته و سپس در بمبئی، لکهنو و تهران مکررا به چاپ رسیده است.

در این راستا، علی‌اصغر حکمت بنابر چاپ کلکته تعداد لغت‌هایش را 20211 کلمه ذکر کرده است؛ و جالب آنکه می‌گوید زبان‌ها و لهجه‌های مختلف ایرانی و غیرایرانی در داخل این فرهنگ نقل شده است; مانند مصری، عبری، سریانی، ترکی، هندی، یونانی، رومی، ارمنی، پهلوی و ... مؤلف واژه‌های دساتیر را که مجعول و ساختگی است وارد فرهنگ کرده است که این امر تا حدی از ارزش فرهنگ می‌کاهد، با این حال دکتر محمد معین با تصحیح انتقادی و با توضیحات سودمندش این اثر را مفید و قابل استفاده نمود. ...