بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صدساله اخیر

بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صدساله اخیر

نویسنده: آیت الله مرتضی مطهری
ناشر: صدرا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 114
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1384 ~ 1370 - دوره چاپ: 30 ~ 15

مروری بر کتاب

بیش از هزار سال است که اندیشه ی اصلاح در میان مسلمین وجود داشته و حتی جنبش های اصلاحی بسیاری نیز در ابعاد مختلف فکری و اجتماعی به وقوع پیوسته است. در این کتاب پس از آن که از نهضت های اسلامی صد ساله ی اخیر و رهبران آنها مباحثی مطرح شده، اهداف کلی همه ی نهضت های اسلامی بیان گردیده است. همچنین نهضت اسلامی ایران را بزرگترین نهضت اصلاحی معرفی و به بررسی ماهیت، هدف و رهبری نهضت پرداخته شده است. که ضمن معرفی آثار آیت الله خمینی ایشان را به مصداقق روایت معرفی می کند. در بخش دیگر شرایط موفقیت مصلح بیان شده است.

مهمترین بخش این کتاب، بحث آفات نهضت است که مباحث آن به اختصار چنین است:
نفوذ اندیشه های بیگانه.
تجدد گرایی افراطی.
ناتمام گذاشتن نهضت.

این کتاب در واقع یک بررسی تاریخی را شامل ‌می‌شود. در فصول از کتاب نویسنده، به بررسی تاریخی انواع نهضت‌های اسلامی پرداخته است. در توضیحات ناشر آمده است: «این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول ضمن مروری گذرا بر جنبش‌های اصلاح‌طلبانه صدساله اخیر یعنی نهضت‌های فکری سیاسی که بزرگانی چون "سید جمال‌الدین اسدآبادی" و "اقبال لاهوری" در جهان تسنن و "میرزا حسن شیرازی" و "میرزا محمدتقی شیرازی" در جهان تشیع پرچمدار آن بوده‌اند، واژه "اصلاح" در فرهنگ اسلامی و مفهوم درست اصلاح‌طلبی در این فرهنگ انسان‌ساز مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش دوم کتاب، نهضت اسلامی ایران به طور مشخص هدف تحقیق و تتبع قرار گرفته، ماهیت، هدف، رهبری و بالاخره آفات این نهضت به تفصیل بررسی گردیده است. از جمله آفات نهضت به این عوامل اشاره شده است: نفوذ اندیشه‌های بیگانه، تجددگرایی افراطی، ناتمام گذاشتن نهضت، رخنه فرصت‌طلبان، ابهام طرح‌های آینده، کم شدن خلوص.

مطالب این کتاب حاکی از دقت نظر و عمق بینش استاد مطهری در مسائل اجتماعی و سیاسی است و نشان می‌دهد که آن فیلسوف و فقیه عالی‌مقام علاوه بر علوم و معارف اسلامی، در شناخت جریانهای اجتماعی و سیاسی دنیای اسلام نیز تسلط کافی داشته است.