بر مزار صادق هدایت

بر مزار صادق هدایت

نویسنده: یوسف اسحاق پور
مترجم: باقر پرهام
ناشر: باغ آینه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 117
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1 

مروری بر کتاب 

کسانی هستند که از بیست سالگی شروع به جان­کندن می­کنند.» این حرف صادق هدایت است، بزرگ­ترین نویسنده­ ی ایران نوین، کسی که درست شرح همین جان­کندن را نوشته است. بدبینی درمان ­ناپذیری که او را واداشت تا بعد از یک زندگی دردناک در 1951 م. / 1330 ش. در پاریس دست به خودکشی بزند، چیزی بیش­تر از وجود خود هدایت بود.

او خودش را "چوب دو سر طلا" می­دانست. آدمی که «اشتباهی به دنیا آمده، از این­جا مانده و آن­جا رانده.» این "چوب"، مثل زندگی خود او، مثل ایران نوین، روی یک خط مرزی معلق بود، آویزان میان شرق و غرب. هدایت نویسنده­ ی دوران تجدد ایران بود، تجددی ناگریز. تجدد همه­ ی زندگی را در شرق زیرورو کرد.

نتیجه ­ی سیاسی و تاریخی آن در ایران انقلاب مشروطیت بود: مردم آزادی می ­خواستند، دنبال حکومت قانون و تاسیس دولت ملی بودند؛ نظم هم می­خواستند، در برابر بی­نظمی، آشفتگی، و خودسری موجود. رضا شاه دولت ملی، دستگاه حقوقی، و نظم ایجاد کرد، ولی در قالب استبداد شرقی. اما آنچه تحقق نیافت آزادی بود، و کار صادق هدایت به قول شاهرخ مسکوب ؛ از عوارض همین شکست در تحقق آزادی بود.

بر مزار صادق هدایت نگاهی جدید است به بوف کور و در این کتاب یوسف اسحاق پور می کوشد تا با کمک تصویر ، چشم و نگاه ، واژگونی متافیزیکی ای را که هدایت در بینش خود پدید آورده بررسد و نشان دهد چه گونه عالم مثالین تفکر عرفانی ایرانی در جهانی که اشباح بر خدایان حاکم اند به تخیلی بیمارگونه تقلیل می یابد و به عبارت دیگر ، چه گونه تمام ارزشهای متداول سنتی مسخ  می شوند ؛ سالک راه طریقت به پیر خنزرپنزری تبدیل می شود ، و شوق و عشق ربانی به وسوسه های انتحار آمیز نفسی مالیخولیایی ؛ از همین روست که در بوف کور همه چیز حال برزخی دارد ؛ برزخ بین مرگ و زندگی ، جنون و هوشیاری ؛ دو بخش مجزای این کتاب نیز از همین برزخ و همین دوپارگی برخاسته از آن مایه می گیرد.