بایگانی و تن ؛ دو جستار در جامعه شناسی تاریخی عکاسی 

بایگانی و تن

نویسنده: آلن سکولا
مترجم: مهران مهاجر
ناشر: آگه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 138
اندازه کتاب: خشتی - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

مصور

دو جستار در جامعه شناسی تاریخی عکاسی 

اَلَن سکولا عکاس و منتقد آمریکایی است که از دهه‌ی ۱۹۷۰ به این سو به شکل مستمر، هم در عکس‌ها و هم در نوشته‌هایش، سازوکار تولید معنای تصویر عکاسی را بررسی می‌کند. او عکاسی را دستگاهی فرهنگی و ایدئولوژیکی می‌بیند که در بستر نظام سرمایه‌داریِ صنعتی به وجود آمده و در متن تحولات همین نظام رشد و تغییر کرده است.

به دیده‌ی وی، عکاسی همواره میان دو قطب گفتمان مستندنگارانه و هنرمندانه در نوسان است و معنای ناقص هر عکسِ خاص بنا به شکل این نوسان و با توجه به بستر تولید، توزیع و دریافتِ آن عکس تعین پیدا می‌کند. در این مسیر، او هم عکاسی مستند و ادعای آن در باب حقیقت‌نمایی را نقد می‌کند و هم عکاسی هنری و ادعای آن در باب خودبسند‌گی و استقلال معنایی را. آرای سکولا متأثر از اندیشه‌های فوکو، مارکس و برخی مفاهیم نشانه‌شناسی است.

سکولا در دو مقاله‌ی «بازخوانی یک بایگانی: عکاسی در میانه‌ی کار و سرمایه» و «بایگانی و تن» از منظر جامعه‌شناسی تاریخی مفهوم و کارکرد اجتماعی و تاریخی یک مقوله‌ی بنیادین گفتمان عکاسی یعنی بایگانی را وارسی می‌کند. در مقاله‌ی نخست با اشاره به بایگانی عکس‌های یک عکاس تجاری، چارچوبی مفهومی برای بایگانی به دست می‌دهد، انواع بایگانی‌ها را هم در شکل مصداقی‌شان و هم در شیوه‌ی تکوین‌شان توضیح می‌دهد، و نقش بایگانی را در درک رابطه‌ی میان فرهنگ عکاسی و حیات اقتصادی روشن می‌کند.

وی نقش عکاسی را در توزیع نامشهود دانش و قدرت در حوزه‌ی اجتماع و چگونگی نظم‌دهی به آگاهی دیداری ما، و نسبت معنای عکس با مقوله‌ی مالکیت را بر پایه‌ی سازوکار بایگانی می‌کاود. وی با وام‌گیری از زبان‌شناسی می‌گوید بایگانی نظام یا پارادایمی شمایلی است که «گزاره‌های» عکاسی بر پایه‌ی آن شکل می‌گیرند.