انرژی و نابرابری اجتماعی

نویسنده: ایوان ایلیچ
مترجم : داور شیخاوندی 
ناشر: جار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 95
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

ایلیچ جهان ما را در معرض مخاطره‌ای جدی می‌بیند. مخاطره‌ای که منشأ آن نه کمبود انرژی بلکه فراوانی مصرف آن است. مصرف بی‌بندوبار انرژی نه‌تنها محیط زیست را به پلشتی می‌کشاند، محیط معنوی زیست را نیز تباه می‌کند و نابرابری‌ها را دامن می‌زند. جهان ما با اتکای غیرمنطقی بر مصرف بی‌محابای انرژی نابرابری آدمیزادگان را به‌ نحو غیرقابل تحملی افزوده و در میان فقیر و غنی فاصله افکنده است. این است مطلبی که ایلیچ در این رساله در صدد اثبات آن است و با قدرت منطق شگفت‌انگیزی آن را مطرح می‌کند.

این روزها معمول شده است که درباره تهدید بحران انرژی، اصرار بورزند. این اصطلاح نه تنها تناقض را پنهان می سازد بلکه به توهمی نیز تقدس می بخشد به این معنا که بحران انرژی موجب می شود، تدریجا تناقض پیگیری عدالت و رشد صنعتی پوشیده بماند. از سوی دیگر، جلب اذهان به بحران انرژی سبب این توهم شده که نیروی ماشین می تواند تا ابد جای نیروی انسانی را بگیرد.

برای برطرف کردن چنین توهمی و مقابله با چنان تناقضی، بایستی حقیقت مکتوم در تاریکی بحران آشکار شود. به این معنا که انرژی زیاده از حد ناگزیر هم محیط طبیعی را از میان می برد، هم روابط جامعه را به نابودی می کشاند. مدافعان بحران انرژی تصویر ویژه ای از انسان را پذیرفته و به تبلیغ آن پرداخته اند، بنا بر این پندار، انسان از دیرباز وابسته به این نیرو بار آمده است و اکنون می بایستی به طور دردناکی نحوه تسلط بر آن را بیاموزد. امروزه، اگر انسان نخواهد برده ها را به کار بگمارد ناچار است بسیاری از کارهای خویش را به موتورها بسپارد. بر این پندار رفاه جامعه به افراد «مدرسه رفته» آن و انرژی بردگانی که زیر فرمان دارد، بستگی می یابد ...

نابرابریها در همه انواع جامعه انسانی وجود دارد.حتی در ساده ترین فرهنگها ،که اختلاف در ثروت و دارایی عملا موجود نیست،نابرابری میان افراد،مرد و زن،پیر و جوان وجود دارد.جامعه شناسان برای توصیف نابرابری ها ،از وجود قشر بندی اجتماعی سخن می گویند.قشربندی را می توان به عنوان نابرابریهای ساختارمند میان گروه بندی های مختلف مردم تعریف کرد.می توان قشر بندی را مانند لایه بندی زمین شناسی پوسته زمین تصور کرد.جوامع را می توان متشکل از قشر هایی به صورت سلسله مراتبی در نظر گرفت که قشرهای ممتازتر در بالا و قشرهای کمتر ممتاز نزدیک به پایین قرار گرفته اند.