اندیشه عدالت

اندیشه عدالت

نویسنده: آمارتیا سن
مترجم: وحید محمودی , هرمز همایون پور
ناشر: کندوکاو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 452
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 1 

مروری بر کتاب

...واقعیت آن است که نظریه عدالت، به شکلی که بر مبنای نهادگرایی استعلایی فعلاصورت بندی می شود، بسیاری از مهم ترین مقولات عدالت را به مجادلات توخالی حتی اگر بپذیریم با «حسن نیت» کاهش می دهد. وقتی مردم در اقصی نقاط دنیا به خاطر دستیابی به عدالت جهانی بیشتر فعالیت می کنند -در اینجا بر کلمه نسبی «بیشتر» تاکید می ورزم- هیاهو کردن به خاطر نوعی «انسان گرایی حداقل» مناسبتی ندارد. همچنین، مردم به دلیل نیل به یک جامعه دنیایی «کاملاعادلانه» مبارزه نمی کنند، بلکه فعالیت آنها صرفا با هدف حذف برخی سامانه های غیرعادلانه زشت و شرم آور صورت می گیرد تا بر میزان عدالت جهانی افزوده شود.

همان کاری که آدام اسمیت یا کوندورسه یا مری وولستونکرافت در زمان خود می کردند و به رغم چندگانگی دیدگاه ها نسبت به امور دیگر، توافق نسبت به آنچه آنها می گفتند باید از طریق بحث و تبادل نظر عمومی تامین شود. در غیر این صورت، مردمان آزرده و مظلوم ممکن است بازتاب صدای خود را در این شعر نیروبخش شیموس هینی ؛شاعر پرآوازه ایرلندی بازیابند:

تاریخ می گوید، امیدوار مباش
در این سوی گور،
ولی چه بسا، یک بار در طول حیات
آرزوی موج عدالت برآید،
و ضرباهنگ امید و تاریخ در هم آمیزد

هر چه این آرزو برای در هم آمیختن امید و تاریخ جذاب و دلنشین است، عدالت نهادگرایی استعلایی جای چندانی برای درگیرشدن و دل بستن ندارد. این امر، تصویری گویا از نیاز به خروج اساسی از نظریه های عدالت حاکم ترسیم می کند. موضوع کتاب حاضر همین است.» مترجمان این کتاب با ترجمه این اثر اقدامی بزرگ انجام داده اند. از این طریق آنها را مورد تقدیر قرار می دهیم...

عدالت؛ واژه ای است که سالیان طولانی اندیشمندان زیادی را به خود مشغول کرده است و کارشناسان زیادی سعی داشته اند تا با پژوهش و طرح پرسش های مختلف عدالت را به راهبردی برای زندگی بهتر انسان تبدیل کنند. کتاب اندیشه عدالت نیز حرکتی است در همین راستا و سعی دارد تا باری از روی دوش فهم عدالت بردارد.

البته شاید بهتر باشد بگوییم که این کتاب یک پرسشگری بزرگ درباره عدالت است. پرسش«عدالت چیست» درواقع نخستین نوری است که آمارتیاسن می خواهد به ذهن مخاطب و کاوشگران عدالت بتاباند.

... این نویسنده هندی ذهنی پرسشگر و نقادانه دارد و نظریه عدالت خود را با نقد جان راولز (نظریه پرداز برجسته عدالت) تثبیت می کند. سن برای پاسخ به این پرسش که عدالت چیست، دو پیکان فکری را مورد ارزیابی قرار می دهد و سعی بر آن دارد تا به سادگی از پیچیدگی های آنان سخن بگوید. او این پیکان های فکری را «نهادگرایی استعلایی» و «مقایسه واقعیت محور» می نامد. در مورد سن اما نظریات گوناگونی مطرح می شود. بسیاری بر این باورند که او مدافع بازار است و گروهی دیگر این روایت را بر نمی تابند.

اگر کسی نشانی توسعه را از شما پرسید، چنین راهنماییش کنید: میدان آزادی، آزاد راه مردم سالاری، خیابان توانمندی و اگر شماره پلاک را پرسید بگویید: در آنجا نیازی به دانستن شماره پلاک نست، زیرا همه درها بر پاشنه مسئولیت آگاهانه می‌چرخد و به روی توسعه پایدار، گشوده می‌شوند.