انجمن زرتشتیان تهران ؛ یک سده تلاش و خدمت

انجمن زرتشتیان تهران

نویسنده: فرامرز پوررستمی
ناشر: فروهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 470
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

کیفیت : در حد نو 

مروری بر کتاب

یک سده تلاش و خدمت

ایران همواره و از همان اوان تاریخ یکی از سرزمین هایی است که مورد توجه مردمان و قوم های گوناگون قرار گرفت. سکونت گروهی از مهاجران که به نام هندواروپایی خوانده می شوند و از نژاد آریایی هستند، در ایران و هند پایه گذار حکومت هایی شدند که توانستند تاثیر بزرگی بر شکل گیری تمدن بشر در هزاران سال پیش داشته باشند.

زادگاه اشوزرتشت و محل رشد و نوباوگی و جوانی این وخشور ایرانی موضوعی است که از ده ها سال پیش تاکنون مورد بحث پژوهشگران بوده است و هنوز هم بحث در این باره ادامه دارد که آیا در آذربایجان بوده است یا ری یا در شرق ایران (بلخ) به دنیا آمده است...

تاریخچه تشكیل و تاسیس این نهاد خدمتگزار به سال 1276 یزدگردی(۱۲۸۶ خورشیدی) بازمی‌گردد. در این سال بود كه گروهی از زرتشتیان ساكن تهران كه به اهمیت كار گروهی برای رفع مشكلات و هموارساختن راه پیشرفت زرتشتیان پی‌برده‌بودند، در روز زامیادایزد و اسفندماه 1276 برابر با 27 جمادی‌الاخری هجری قمری در محلی به نام كاروانسرای مشیر‌خلوت كه در آن هنگام یك مركز عمده تجارت زرتشتیان بود، گرد‌آمدند و آغاز فعالیت این انجمن را اعلام‌داشتند و به این ترتیب نخستین دوره با نام «انجمن زرتشتیان طهران» آغاز‌شد...

کتاب ؛ اثری است در خور تحسین، که دربردارنده رویدادهای تاریخی و اجتماعی هازمان زرتشتی، به ویژه انجمن زرتشتیان تهران در یک سده‌ی اخیر است. نگارنده در پیشگفتار خویش، آرمان از تدوین و گردآوری این کتاب را چنین بیان می‌کند:
«اگر بخواهیم «امروز» خود را بازنگری کنیم که اکنون چه هستیم و برای «آینده» نیز برنامه ریزی کنیم که چه باید باشیم، ناگزیریم به «گذشته» نگاه کنیم تا دریابیم که نیاکان ما چگونه بوده‌اند، چگونه زیسته‌اند و چرا توانسته‌اند از هزارتوی تاریخ و از میان این همه دشواری‌ها جان به در برند و گنجینه آیین و فرهنگ زرتشتی که بازمانده از دیر و دور است، به دست ما بسپارند.

برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها باید به تاریخ و اسناد بازمانده رجوع کنیم. پس جست و جو در تاریخ گذشته، به ویژه تاریخ اجتماعی زرتشتیان، برای پاسخ به این‌گونه چون و چراها است. از این رو، اگر بدانیم که دیروزمان پرافتخار و شکوهمند بوده و نیاکانمان با همه‌ی فراز و نشیب‌هایی که داشته‌اند، سهم شایسته‌ای را در تازه‌گردانی جهان بر عهده گرفته‌اند، سبب می‌شود تا امروز تلاش کنیم برای ساختن فردایی به همان شایستگی دیروز و بلکه بهتر از آن، آینده‌ای که در خور نام اشوزرتشت و پیروان این پیام آوریکتایی و یگانگی و بزرگ آموزگار انسان است.

در آیینی که اشوزرتشت هزاران سال پیش به جهانیان شناساند و آنان را به پیروی از آن فراخواند، نهادهای اجتماعی جایگاه شایسته‌ای دارند. چون در این آیین گردهم آمدن، باهم بودن و بهره‌گیری از اندیشه‌های یکدیگر پاس داشته شده است. همازوری نیز که یک بایسته‌ی اجتماعی و دینی به شمار می‌رود، اهمیت زیادی داشته است و دارد. از این رو آگاهی از چند و چون فعالیت‌های انجمن‌ها می‌تواند بازگو کننده بخشی از تاریخ اجتماعی زرتشتیان باشد. به ویژه اگر نهادی چون انجمن زرتشتیان تهران باشد که دیرینگی آن به یک سده می‌رسد و فراز و فرودهای بسیاری داشته است که شایسته‌ی کند و کاو و ژرف‌نگری است».

درون‌مایه این کتاب به هشت بخش تقسیم می‌شود.
بخش نخست کتاب سیری است اجمالی در تاریخ زرتشتیان، از ظهور اشوزرتشت تا حضور زرتشتیان در جنبش مشروطه.
بخش دوم کتاب به پیشینه‌ی شکل‌گیری انجمن‌های زرتشتی و برسی وضعیت انجمن زرتشتیان تهران در دوره‌ی مظفرالدین‌شاه اختصاص دارد.
بخش های سوم، چهارم، پنجم و ششم کتاب به برسی گردش‌های چهل‌گانه‌ی انجمن زرتشتیان تهران، نام فرنشینان این گردش‌ها، زمان این گردش‌ها و تعداد نشست‌‌های هر گردش، اعضای هیئت‌مدیره این گردش‌ها و نیز آگاهی‌هایی پیرامون برخی مکان‌های تحت پوشش انجمن زرتشتیان تهران، نگاهی به اساسنامه‌ها و سوگندنامه‌های انجمن زرتشتیان تهران و حتی گفتگو با برخی فرنشینان این گردش‌ها اختصای دارد.

بخش هفتم کتاب به آشنایی با دیگر انجمن‌ها و سازمان‌های زرتشتی در داخل و خارج از کشور اختصاص دارد.
بخش هشتم که پایان بخش کتاب است، حاوی پیوست‌ها و یاری‌نامه کتاب و فرتورهای گوناگونی از اسناد و بن‌نوشته‌هایی در پیوند با انجمن زرتشتیان تهران است.

گردآورنده "فرامرز پوررستمی" با واژگانی اندیشه‌برانگیز، این کتاب را به همه‌ی زرتشتیان پاک نهادی که تلاش کردند انجمن زرتشتیان تهران تشکیل شود و تاکنون بماند. آنان که نماد و نشانه‌ای راستین از پیروان باورمند اشوزرتشت و سوشیانس‌های زمان خود بودند، پیشکش کرده است.