امید و دلواپسی ؛ کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1364

امید و دلواپسی ؛ کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1364

نویسنده: اکبر هاشمی رفسنجانی
به کوشش: سارا لاهوتی
ناشر: نشر معارف انقلاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 650
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 3

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

مصور

روزانه‌نویسی جناب آقای هاشمی‌رفسنجانی به عنوان اقدامی ارزشمند و ماندگار هرچه به سال‌هایی که وی در آن نقش محوری‌تری در مدیریت کلان کشور داشته نزدیک‌تر می‌شود، از روایتگری صرف تاریخ انقلاب اسلامی فاصله می‌گیرد و تبیین و توجیه‌ گرایش‌ها و عملکردهای فرد محور را نیز شامل می‌شود. به تبع چنین تغییر رویکرد هرچند جزئی مزیت بارز نگارش خاطرات در زمان وقوع، در مقام تدوین و بازنگری‌های بعدی تا حدی تحت الشعاع قرار می‌گیرد.

از ابتدای دهه 60 تا اواسط آن به دلیل جراحات عمیق جسمی آیت‌الله خامنه‌ای (که ناشی از سوءقصد به ایشان بود)، همچنین شهادت آیت‌الله بهشتی و جمع کثیری از شخصیت‌های تراز اول انقلاب همچون رجایی و باهنر، مسئولیت‌های متنوع و پرحجمی متوجه آقای هاشمی می‌شود. اهمیت ویژه خاطره‌نگاری این شخصیت برجسته سیاسی نیز از یک وجه به همین شرایط خاص این سال‌ها باز می‌گردد.

چنین اهمیتی علی‌رغم پررنگ‌تر‌ شدن شیوه حداکثر اختصارنویسی و تقویت‌ زبان رمز و راز در آن، لطمه جدی نمی‌بیند. این‌گونه روایتگری از وقایع ریز و درشت، قطعاً برای پژوهشگران بیشتر از عامه مردم مفید واقع خواهد شد. محققان تاریخ معاصر به منظور دستیابی به سرفصل‌ها و موضوعات آشکار و پنهان این دوران حتی می‌توانند از اشاره‌ای هرچند کوتاه و غامض‌ بهره‌ گیرند و با تطبیق آن با خاطرات و روایت‌های دیگر مطلعین به حقیقت نزدیک‌تر شوند...

ساعت پنج صبح، با صدای شکستن دیوار صوتی تهران توسط هواپیماهای عراق و شلیک ضدهوایی‏ها بیدار شدم. حدس زدم که موشک ما به بغداد اصابت کرده است. اخوی محمد [رئیس سازمان صداوسیما]، تلفنی اطلاع داد که خبرگزاری فرانسه اعلام کرده که انفجار مهیبی بغداد را لرزانده است. او ضمناً اطلاع داد که هواپیماهای عراقی بمب‏های خود را در بیابان‏های اطراف تهران ریخته و فرار کرده‏اند. عراق برای اولین بار اعتراف کرد که ایران موشک در اختیار دارد.

 پیش از ظهر، احمدآقا آمد و گفت که بعضی از رسانه‏ها گفته‏اند، آمریکا به خاطر گروگانی که در دست مردم لبنان دارد، تحت فشار است و مایل است که برای حل مشکل، از ایران استمداد کند. اگر چه ما گروگان‏گیرها را نمی‏شناسیم، اما گفتم که اگر چنین درخواستی شد، درباره آن و راهکار ممکن مشورت می‏کنیم.

درباره [گرفتن] امکانات از شوروی مذاکره کردیم و از آقای رفیق‏دوست خواستیم که اقدام کند. ایشان نیز اطلاع داد که سفیر روس از این مسأله خیلی خوشحال شده است.
از وزیر خارجه خواستم که درباره تمایل ما به خودداری از حمله موشکی به شهرها تبلیغات کند. فردی اطلاع داد که به اظهار خانم سودابه سدیفی، عربستان سعودی از طریق آقای [علیرضا]نوبری تلاش کرده است که بداند، آیا ما به سقوط صدام اکتفا می‏کنیم یا بیشتر از آن را می‏خواهیم. پس از مشورت به این نظر رسیدیم که به او جواب ندهیم. او همچنین مدعی است که بنی‏صدر دچار کسالت روانی شده است.

آقای صیاد[شیرازی] را احضار کردم که برنامه‏اش را توضیح بدهد؛ قرار شد که فردا بیاید. گزارشها را آوردند. امروز، عراق به چند شهر حمله هوایی کرده، ولی موفقیتی نداشته است. به [پایانه نفتی در جزیره] خارک هم حمله کرده است و گویا دو یا سه هواپیمایش ساقط شده است. احمدآقا پیشنهاد کرد که حمله به بصره را شروع کنیم. آقای خامنه‏ای گفتند که بهتر است تا فردا صبر کنیم. آخر شب تلفن به هتل محل اقامت عفت و بچه‏ها در مدینه وصل شد و احوالشان را پرسیدم؛ خوب و راضی بودند.