الکتروکاردیوگرافی و وکتور کاردیوگرافی

الکتروکاردیوگرافی و وکتور کاردیوگرافی

نویسنده: ابوالقاسم پزشکیان
ناشر: دانشگاه تهران 
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 400
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1348 - دوره چاپ : 2

کمیاب - کیفیت : درحد نو 

مروری بر کتاب

مصور

یکی از شایع ترین بیماری های قلبی- عروقی (Cardiovascular diseases یا CVDs) در سراسر جهان سکته ی قلبی (Myocardial infarction یا MI) است. با پردازش و واکاوی امواج الکتروکاردیوگرام (Electrocardiography یا ECG) و وکتور کاردیوگرام (Vectorcardiography یا VCG)، می توان به تشخیص و توصیف بیماری های قلبی نظیر MI دست یافت. 

یکی از روش های نوین در تشخیص، استفاده از متغیرهای فضایی-زمانی امواج وکتور کاردیوگرام است. هدف از انجام این مطالعه، تفکیک صحیح امواج سالم از بیمار به استفاده از طبقه بند شبکه ی عصبی مصنوعی و رسیدن به دقت و صحت قابل قبول و همچنین، نشان دادن مزایای وکتور کاردیوگرافی و به کارگیری آن به عنوان روشی جهت پوشش معایب الکتروکاردیوگرافی بود.

در این تحقیق، علاوه بر به کارگیری امواج الکتروکاردیوگرام در حوزه ی زمان، از الگوهای فضایی-زمانی امواج وکتور کاردیوگرام به منظور شناسایی 80 بیمار مبتلا به MI و تمایز آن ها از 80 فرد سالم بهره بردیم. یافته ها: زمانی که ترکیب ویژگی های 12 لید ECG و 3 لید VCG به ورودی طبقه بند شبکه ی عصبی پیش خور (Feedforward neural network) اعمال شد، صحت 2/91 درصد، دقت 6/92 درصد و ویژگی 0/90 درصد حاصل شد که نتایج، مقادیر بالاتری را نسبت به زمانی که ویژگی ها به صورت جداگانه اعمال شوند، نشان می دهد. 

در این مرحله بطنها و دهلیز قلبها در حال استراحت‌اند. خون تیره به‌وسیلهٔ بزرگ سیاهرگهای زبرین و زیرین (وریدهای اجوف فوقانی و تحتانی)، به دهلیز راست می‌ریزد. این خون به‌خاطر وزنش، از طریق دریچه‌های دهلیزی-بطنی - که به‌هنگام پایان موج T سیکل قلبیِ پیشین باز شده‌اند- وارد بطن‌ها می‌شود و آن‌ها را تا حدی پر می‌کند. اما برای اینکه خون دهلیزها به‌طور کامل وارد بطون بشود، دهلیزها باید منقبض شوند. لازم است ذکر شود هر ماهیچهای در قلب که بخواهد منقبض شود یا استراحت کند، ابتدا باید موج انقباض یا استراحتش در تمام نقاط آن ماهیچه منتشر شود. پس برای انقباض دهلیزها، ابتدا باید پیام انقباض در سراسر آن‌ها منتشر بشود. این کار توسط بافت گرهی دهلیز انجام می‌شود.

در بین دو دهلیز این تنها دهلیز راست است که دارای بافت گرهی است، از سویی کانون زایش انقباضات قلب نیز که همان گره پیش‌آهنگ(SA node) می‌باشد در دیواره پشتی دهلیز راست و در زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زبرین قرار دارد. پس برای انقباض ابتدا گره پیش‌آهنگ به صورت ریتم خودبه خودی تحریک می‌شود و این پیام انقباض را از طریق ۳ رشتهٔ گرهیِ دهلیز راست به گره دهلیزی-بطنی ــ که در حد فاصل بین دیوارهٔ دهلیزها و بطون و کمی متمایل به دهلیز راست قرار دارد ــ هدایت می‌کند. طی حرکت پیام از پیشاهنگ به دهلیزی-بطنی، میون‌های میوکاردِ قلب که در مسیر انتقال این پیام قرار دارند، منقبض شده و این انقباض از میونی به میون دیگر در دهلیز راست انتشار می‌یابد و نهایتاً از طریق میون‌های دهلیز راست به میون‌های دهلیز چپ نیز منتشر شده و کل دهلیزها را فرامی‌گیرد.

البته این پیام نمی‌تواند از طریق میون‌های دهلیزها به میون‌های بطون منتقل شود، چون در دیوارهٔ بین بطون و دهلیزها بافت پیوندیِ رشته‌ایِ عایقی قرار دارد که باعث می‌شود انتقال پیام از دهلیزها به بطون تنها از طریق بافت گرهی که از وسط این عایق رد می‌شود صورت گیرد. اگر این بافت عایق نبود، دهلیزها و بطون هم‌زمان به هم منقبض می‌شدند و کارایی قلب بسیار پایین می‌آمد؛ چون در این حالت، پس از پمپاژ مقدار کمی خون به بطون، آن‌ها نیز همین مقدار کم را به‌سمت بدن و ششها پمپ می‌کردند و خون کمی به آن‌ها می‌رسید. پس از این‌که این پیام به‌طور کامل سراسر دهلیز را فراگرفت، در الکتروکاردیوگرام موج P ثبت می‌گردد. بلافاصله بعد از آن، مدت استراحت عمومی قلب، یعنی ۰٫۴ ثانیه به اتمام می‌رسد.