المباحث و الشکوک ؛ نخستین تعلیقه بر الاشارات و التنبیهات

المباحث و الشکوک

نویسنده:  شرف الدین محمد بن مسعود بن محمد مسعودی
به کوشش: محمد برکت
ناشر: میراث مکتوب
زبان کتاب: فارسی - عربی
تعداد صفحه: 150
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

چاپ عکس از نسخه خطی

نخستین تعلیقه بر الاشارات و التنبیهات همراه با کتاب عیون‌المسائل فارابی و رساله الاسماء المفرده کندی

نسخه‌برگردان حاضر از روی نسخه موجود از کتابخانه مدرسه علمیه امام عصر(عج) شیراز فراهم آمده است. این نسخه از دست نوشت‌ه‍‌ای ارزشمندی است که در تملک ملاصدرا (د: ۱۰۵۰) بوده است. این نسخه برگردان افزون بر رساله المباحث و الشکوک دو رسالۀ عیون المسائل فارابی و الأسماء المفردۀ کِندی را نیز در بر می گیرد.این اثر نسخه کتابخانه مدرسه علمیه امام عصر(عج) شیراز است که در سال ۶۰۵ ه.ق کتابت شده است.

کتاب الإشارات و التنبیهات تالیف شیخ ابوعلی سینا (د: ۴۲۷) از آغاز مورد توجه دانشمندان بوده و بر آن حاشیه و شرح‌های متعددی نوشته شده است. قدیم ترین تعلیقه الإشارات که به دست ما رسیده، کتاب المباحث و الشکوک تالیف شرف الدین محمدبن مسعود بن محمد مسعودی (زنده در۵۸۲) است. این کتاب مجموعه اعتراضاتی است که مسعودی بر الاشارات وارد نموده است.

کتاب الاشارات و التنبیهات ابوعلی سینا آخرین و بهترین کتابش در بخش حکمت که به اشارات شهرت یافته دارای دو بخش منطق و الهی می‌باشد که از ویژگیهای منحصر بفردی نسبت به سایر تالیفات شیخ برخوردار می‌باشد تا جائیکه خود ایشان نیز به این مطلب تاکید نموده‌اند که: من در این اشارات بر تو ، حق را از میان مطالب چنان بیرون آورده و جدا ساخته‌ام که کره را از شیر و ماست و در این نمط و خوان گسترده، بهترین غذای حکمت و دانش را در لفافه کلمات برای تو که در حکم میهمانی فراهم ساخته و در دهانت نهاده‌ام.

پس آنرا از ناهلان و نادانان و هم از کسانی که از هوشی تیز و تند و فطانتی افروخته محرومند محافظت کن.و شیخ نصیر الدین طوسی نیز راجع به اشارت بیان می‌دارند که : مشتمل بر اشاراتی به امهات مطالب و مشحون از تنبیهاتی بر مهمات مباحث، اشارات او کتابی است پر از درر و جواهر و محتویست بر کلماتی که بیشتر آنها به منزله نصوص می‌باشد.

علاوه بر محتوای کتاب ساختار ظاهری آن نیز دارای امتیازاتی است زیرا همه کتابهای فلسفی ایشان از بابت اصول مطالب و سرفصلها و هم از حیث سبک تعبیر و اسلوب تقریر و روشهای باب‌بندی و غیره بسیار بهم نزدیک و تقریبا یکنواخت می‌باشند بطوری که در اغلب موارد، تفاوت آنها در حد اجمال و تفصیل آنها (خلاصه یا طولانی بودن آنها) می‌باشد که گاهی حتی یک صفحه از یک کتاب عین همان صفحه در کتاب دیگر می‌باشد. اما اشارات شیخ از این جهت استثناء می‌باشد.