قرآن کریم ؛ به خط استاد احمد نیریزی

قرآن کریم

مترجم: مهدی الهی قمشه ای
خطاط: احمد نیریزی
ناشر: گلی
زبان کتاب: فارسی - عربی
تعداد صفحه: 724
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

ترجمه : زیر هر آیه

قرآن کلام خدا و کتاب آسمانی مسلمانان است که به وسیله جبرئیل به حضرت محمد(ص)، وحی شد. مسلمانان محتوا و الفاظ قرآن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند؛ همچنین معتقدند قرآن، معجزه و نشانه پیامبری حضرت محمد(ص) و آخرین کتاب آسمانی است. این کتاب بر معجزه‌بودن خود تأکید کرده و دلیل اعجازش را آن دانسته است که کسی نمی‌تواند مانندی برای آن بیاورد.

نخستین آیات قرآن ابتدا در غار حراء، واقع در کوه نور به پیامبر اسلام، وحی شد. دیدگاه مشهور این است که آیات آن، هم از طریق فرشته وحی و هم بدون واسطه و به صورت مستقیم، بر پیامبر نازل می‌شده است. به باور بیشتر مسلمانان، نزول قرآن به صورت تدریجی صورت گرفته است؛ اما برخی بر این باورند که علاوه بر نزول تدریجی آیات، آنچه قرار بوده است در یک سال بر پیامبر(ص) نازل شود، در شب قدر هم یک‌جا بر او نازل می‌شده است.

آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از رحلت پیامبر(ص)، آیات و سوره‌های قرآن‌ توسط اصحاب جمع‌آوری شد؛ اما نسخه‌های بسیاری تدوین شد که در ترتیب سوره‌ها و قرائت، با هم متفاوت بودند. به دستور عثمان نسخه واحدی از قرآن تهیه شد و دیگر نسخه‌های موجود را از بین بردند. شیعیان به پیروی از امامان خود، این نسخه را درست و کامل می‌دانند.

قرآن، فرقان، الکتاب و مُصحَف از مشهورترین نام‌های قرآن است. قرآن ۱۱۴ سوره و بیش از ۶۰۰۰ آیه دارد و به ۳۰ جزء و ۱۲۰ حزب تقسیم شده است. در قرآن، از موضوعاتی چون توحید، معاد، غزوات پیامبر اسلام(ص)، داستان‌های انبیاء، اعمال شرعی دین اسلام، فضایل و رذایل اخلاقی و مبارزه با شرک و نفاق، سخن به میان آمده است.

تا قرن چهارم قمری، قرائت‌های گوناگونی از قرآن، میان مسلمانان، رواج داشته است. وجود نسخه‌های متفاوت از آن در میان مسلمانان، ابتدایی‌بودن خط عربی، وجود لهجه‌های مختلف و اِعمال سلیقه قاریان، از عوامل اختلاف قرائت بوده است. در این قرن، هفت قرائت از میان قرائت‌ها برگزیده شد. قرائت شایع از قرآن در میان مسلمانان، قرائت عاصم با روایت حفص است.

نخستین ترجمه کامل قرآن به زبان فارسی، در قرن چهارم قمری و به زبان لاتین، در قرن ششم قمری(دوازدهم میلادی) نوشته شده است. این کتاب نخستین بار در سال ۹۵۰ق(۱۵۴۳م)، در ایتالیا به چاپ رسید. اولین چاپ آن توسط مسلمانان، در سال ۱۲۰۰ق، در سن پیترزبورگ روسیه صورت گرفت. ایران اولین کشور مسلمان بود که قرآن را در سال‌های ۱۲۴۳ق و ۱۲۴۸ق، چاپ کرد. قرآنی که امروز با نام عثمان طه‏ شناخته‌شده، بر پایه چاپ مصر است....

استاد میرزا احمد نیریزی ملقب به سلطانی در شهر نی‌ریز فارس متولد شد؛ او از بزرگترین خوشنویسان نسخ نویس و کاتبان قرآن بوده که در قرن دوازدهم هجری یعنی اواخر حکومت صفوی می‌زیسته است؛ بسیاری از ادعیه و مرقعات به خط او در موزه‌های بزرگ ایران و جهان نگهداری می‌شود.

میرزا احمد نی‌ریزی به دعوت آخرین پادشاه صفویان به اصفهان مهاجرت کرد و در دربار صفوی به کتابت قرآن و ادعیه و نسخ دینی مشغول شد و پادشاه صفوی به او لقب سلطانی داد. میرزا احمد به مناسبت کتابت برای شاه سلطان حسین صفوی برخی از آثارش را به عبارت سلطانی امضا کرده است.

این خوشنویس بزرگ بیش از نیم قرن ( ۱۰۹۶-۱۱۵۲ ق) خوشنویسی کرد و از دواستاد خود به نام‌های ابراهیم قمی و علاءالدین تبریزی بهره‌ها گرفت و خود شیوه مخصوصی درخط نسخ بوجود آورد که سرمشق نسخ نویسان ایران شد و به نسخ ایرانی معروف است .