اعجاز قرآن و بلاغت محمد (ص)

اعجاز قرآن و بلاغت محمد (ص)

نویسنده: مصطفی صادق رافعی
مترجم: عبدالحسین ابن الدین
ناشر: عطائی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 216
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1339 - دوره چاپ : 2

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ مهر دارد

مروری بر کتاب 

اعجاز قرآن از مباحث مهم علوم قرآنی، کلام اسلامی و ادبیات عرب است که به دلایل معجزه‌بودن قرآن می‌پردازد که در بین متکلمان به عنوان روشن‌ترین دلیل پیامبری محمد مطرح است.اعجاز در لغت به معنی عاجز ساختن است و گرچه در قرآن مستقیماً به کار نرفته، اما قرآن مخالفان را دعوت به آوردن ده و حتی یک سوره مشابه سوره‌های قرآن می‌کند (تحدی) و تاکید می‌کند که هرگز کسی نخواهد توانست این کار را انجام دهد.

قرآن از نظر تاریخ، معنی و اشتمال بر حقایق علمی دارای اعجاز است. و برای همیشه پایدار خواهد ماند. هم‌چنین بلاغت محمد (ص)، بلاغتی انسانی است که اگر به او وحی نشده باشد، بی‌شک از راه الهام بر او وارد گشته و دلیل قاطع آن همانا زیبایی کلام اوست. فصاحت او نیز، بدون تردید از طرف خداوند به وی عطا شده است.

او به تکلف سخن نمی‌گفته و سخن خود را به وسایل مصنوعی نمی‌آراسته است. این کتاب با موضوعات تاریخی، ادبی، اجتماعی و فنی در دو بخش«اعجاز قرآن» و «بلاغت محمد (ص)» به نگارش درآمده و مباحثی چون لغت و مفردات قرآن، اسلوب قرآن، حقیقت اعجاز، قرآن و علوم، تکلم محمد (ص) و اسلوب سخنان ایشان، و تاثیر سخنان محمد (ص) در زبان را دربردارد.

متکلمان دلایل متعددی را برای اعجاز قرآن مطرح کرده‌اند:

ابراهیم نظام، متکلم معتزلی، نظریه صَرف را مطرح کرد که بر مبنای آن قرآن دارای بلاغت نیست اما وجه اعجاز قرآن از این جهت است که هرگاه معاندی بخواهد سوره‌ای مشابه آن بیاورد، خداوند او را از اینکار منصرف می‌کند.

این نظریه حتی در میان معتزله نیز محبوبیت چندانی نیافت. جاحظ، ادیب عرب، نظریه نظم قرآن را مطرح کرد که بیان می‌دارد خود قرآن کلامی اعجازآمیز و دارای بلاغت خاصی است. نظریه نظم قرآن توسط بسیاری از متکلمان دیگر مورد استقبال قرار گرفت و ادیبان بسیاری سعی کردند با تدوین و گسترش علم بلاغت اعجاز بلاغی قرآن را اثبات کنند.

در ادامه این مسیر، ابو سلیمان خطابی نظریه خطابی یا تاثیر قرآن بر قلوب را مطرح کرد و مدعی شد که با شنیدن قرآن چنان لذت و گاهی ترسی بر انسان چیره‌می‌شود که در آثار دیگر مشهود نیست. این نظریه با استقبال زیادی روبرو نشد.