اسناد و مکاتبات تاریخی ایران

اسناد و مکاتبات تاریخی ایران

نویسنده: عبدالحسین نوایی
ناشر: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 754
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1356 _ 1341 - دوره چاپ : 2 _ 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ فاقد فرمان ؛ روکش کتاب سائیدگی دارد

مروری بر کتاب

از تیمور تا شاه اسماعیل

این کتاب از کتب بسیار سودمند و از منابع مهم و معتبر برای تحقیق در تاریخ سیاسی و اجتماعی قرون هشتم و نهم ایران است و حاوی مجموعه‌ای است از مدارک سیاسی و مکاتبات رسمی که در فاصله حمله تیمور به ایران تا آغاز سلطنت شاه اسماعیل صفوی در تبریز، میان سلاطین و شاهزادگان ایران و ملوک و سلاطین کشورهای عثمانی، مصر، هند، چین، فرانسه و امراء محلی و افراد سلسله‌های کوچک داخلی مانند آل مبارز، آل جلایر، آل کرت، حکام مازندران، شروانشاهان، قره‌قویونلوها، آق‌قویونلوها مبادله شده است.

از هنگامی که علم سیاست بین المللی توسط ژان مابییون‌ راهب فرانسوی در سال 1861 با انتشار کتاب‌ دیپلوماسی بنیاد گذاشته شد این نکته مسلم گشت که اسناد دولتی و مکاتبات رسمی مهمتری‌ وسیله برای تحصیل و تحقیق تاریخ ممالک اروپائیست.

اما شک نیست که‌ اینگونه اسناد بالطبع برای معرفت بر احوال ترایخ ممالک شرقی نیز دراای‌ همان اهمیت خواهد بود؛و بی‌هیچ گمان از آنها در نوشتن تواریخی هم که برای‌ ممالک مزبور نوشته شده است استفاده کرده‌اند بخصوص از اسنادی که‌ بزبانهای ترکی و عربی است و تاکنون بچاپ رسیده است.اما برای تاریخ ایران دورهء اسلامی،از این نوع اسناد اصلی کمیاب‌ است.مخصوصا برای دوره‌هایی از تاریخ که مدت درازتری را شامل باشد چنین اسنادی بمراتب کمتر بدست آمده است...

موضوع اصلی کتاب به بررسی و ارزیابی حکومت آق قویونلو اختصاص دارد . به‌زعم مولف, دوره آق قویونلوها 'یکی از درخشانترین دوره‌های کوتاه تاریخ ایران است .
وی در این خصوص می‌گوید :

در این دوره 'بسیاری از شهرهای ایران آباد شد, بازرگانی رونق گرفت, ارتش سازمان منظم و متشکل یافت, جنگ‌آوران ایران برای نخستین بار به توپ و خمپاره مجهز گردیدند, گام‌هایی در راه اصلاحات ارضی و مالیاتی برداشته شد, مناسبات استواری با کشورهای اروپایی, به ویژه جمهوری ونیز برقرار شد و بالاخره کوشش‌های زمامداران این دودمان زمینه را برای ظهور صفویه و رستاخیز علوم و هنر ایران عهد شاه عباس فراهم ساخت .کتاب با شرح حال جانشینان تیمور آغاز می‌گردد و با بیان چگونگی ظهور دو طایفه قراقویونلو و آق قویونلو ادامه می‌یابد و طی آن, از حوادث مهم آن دوره چون سقوط قسطنطنیه, شکست بغداد, جنگ گرجستان, و قتل عام مردم اصفهان به اجمال سخن می‌رود .

آن گاه مولف چگونگی تشکیل حکومت صفویه را به تفصیل باز می‌گوید و پس از آن به شرح وقایع مهم هر یک از پادشاهان صفوی برمی‌آید و سرانجام مباحث کتاب را با ذکر رویدادهای مهم دوران شاه عباس و وقایع پس از او به پایان می‌برد ...