اسطوره و معنا

نویسنده: کلودلوی استروس
مترجم: شهرام خسروی
ناشر: نشر مرکز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 104
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت درحد نو 

مروری بر کتاب

گفتگويي با كلودلوي استروس

متن نگاشته شده سلسله گفتگوی لوی اشتراوس با رادیو کانادایی سی.بی.سی به زبان انگلیسی، و ترجمه مصاحبه ها نیز از روی متن انگلیسی ست. مصاحبه در دسامبر 1977 میلادی انجام گرفته و کتاب، نخستین بار در سال 1978 میلادی منتشر و بارها تجدید چاپ شده است.

لوی اشتراوس، فروید، مارکس و زمین شناسی را سه الگویی میداند، که به او آموختند واقعیت هر پدیده ای را باید در عمق همان پدیده جستجو کرد. شناخت مکانیسم ناخودآگاه، میتواند تبیینی برای کنشهای انسان به دست دهد (فروید)؛ ‌نظام اقتصادی (زیر ساخت) یک جامعه است که ارزشها و ایدئولوژیهای (روساخت)؛ آن جامعه را شکل میدهد (مارکس)؛ لایه های زیرین زمین، روشنگر تنوع در سطح زمین نیز هستند 

«اگر كسي كه نام لوي استروس را براي اولين بار شنيده از من توضيحي درباره او بخواهد، كتاب اسطوره و معنا را برخواهم داشت و با صداي بلند شروع به خواندن آن خواهم كرد.»اين جمله از نويسنده ي مقدمه كتاب است و به راستي نيز اين كتاب كوچك در صفحاتي اندك تصويري روشن از انديشه ي لوي استروس و جنبه هاي گوناگون آن براي خواننده ترسيم مي كند.

اصل كتاب اسطوره و معنا متن نوشته شده ي سخناني است كه لوي استروس در يك سلسله برنامه ي راديويي براي راديوي كانادايي سي بي سي ايراد كرده و تاكنون بارها تجديد چاپ شده است.در ترجمه ي فارسي كتاب، چهار مصاحبه از كتاب گفتگو با لوي استروس ايديه اريبون، به تناسب موضوع برگزيده و بدان افزوده شده است.با اين كه در اسطوره و معنا روي سخن استروس با قشر گسترده تري از مردم و نه فقط انسان شناسان است، اما كتاب جاي خود را در مراكز دانشگاهي و آكادميك نيز باز كرده است....

اسطوره شكلي از زبان است و زبان ما را آماده مي كند تا بكوشيم خودمان و دنيايي را كه در ذات خود يكپارچه است با تحميل ديالكتيك ها،‌ دو شاخگي ها و ساختارهاي دوگانه بر روي داده ها بشناسيم . در پشت زبان ماهيت دو تايي مغز قرار داد . راس/چپ ، خوب / بد ، زندگي / مرگ. اينها دو شاخگي هاي اجتناب ناپذيري هستند كه مغز توليد ميكند و داراي دو بخش هستند كه دو چشم و دو دست را كنترل مي كنند ما در ذات خود موجودات دو نيمه اي هستيم كه داده ها را همچون كامپيوتر تنظيم مي كنيم . عقل سليم مان دو تايي است . به نظر مي رسد كه براي پرداخت يك تجربه ، ساده ترين و كار آمدترين راه تقسيم آن به دو نيم است. و سپس تقسيم هر يك از نيمه ها به دو نيم ديگر، ‌به سخن ديگر ؛ آرايش مجدد هر سوال به نحوي كه فقط دو پاسخ ممكن برايش باقي بماند ؛ آري يا خير .

لوي اشتراوس پاره هايي را كه از اين تجزيه بدست مي آيند «‌واحد اسطوره اي » ناميده که معادل «‌واج» در زبان شناسي است . اسطوره مانند همه چيزهايي است كه در حال مصرف اند . آنها مي شكنند و مجددا شكل مي گيرند . فراموش مي شوند و دوباره يافت مي شوند . لوي اشتراوس كسي را كه اين چيزها را باز مي يابد ، تنظيم مي كند و دگر بار مورد استفاده قرار مي دهد بريكولر ( خرت و پرت جمع كن ) مي نامد .

اشتر اوس تاكيد مي كند كه يك اسطوره فقط به وسيله اسطوره ي ديگر قابل تفسير است نه يك فرمول علمي، ‌به نظر وي محرك هر اسطوره نيازي است براي رفع پارادوكس كه رفع نشدني است . در ساختار گرايي احتمالا چيزي بيش از يافتن عامل يا عوامل نامتغير در ميان تفاوتهاي سطحي وجود ندارد .