از عرب تا دیالمه

نویسنده: عباس پرویز
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1208
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1338 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : صفحات درحد نو ؛ عطف جلد کتاب چسب خوردگی دارد و فاقد شناسنامه است

مروری بر کتاب

کتابیست در باب تاریخ زندگی رسول اکرم (ص) - خلافت راشدین - زندگی ائمه (ع) - حکومت امویان - طاهریان - صفاریان و ساسانیان و وضع علوم و ادبیات هر یک از دوران

باب اول کتاب عرب قبل از اسلام از ص 5 تا 60 آنچه را که در کتاب‌های‌ حبیب السیر،مجمل التواریخ و القصص بنظر مؤلف مفید آمده مانند داستان طوفان نوح، ملکهء بلقیس،لشکرکشی شمر بن افریقش به چین در کتاب آورده است!!افسانه‌ها را با آنکه در این رشته از تاریخ تحقیقات و تتبعات دانشمندان و مورخان بسیار...

دیلمیان طوایفی کوه‌نشین بودند که جغرافیدانان عرب قرن دهم میلادی آنها را همان ساکنان دیلم (ارتفاعات گیلان و غرب مازندران) می‌دانستند. گرچه می‌توان توزیع گسترده‌تری تا جنوب ارمنستان و قفقاز هم می‌توان نتیجه گرفت.«زیاریان» و «آل بویه»، دو خاندان دیلمی از نواحی کوهستانی گیلان بودند که توانستند در بخش بزرگی از ایران حکومت کنند. در واقع، بعد از حکومت نیمه مستقل طاهریان و پس از صفاریان و در ایام امارت امیری سامانی در ماوراءالنهر، این حکومت های محلی توانستند بر قسمت عمده ایران غربی، یعنی از خراسان تا بغداد تسلط یابند. حکومت این طوایف به دو نام مشخص و دو دوره پی در پی در تاریخ شهرت یافته: زیاریان (آل زیار) و بویه ایان، (آل بویه).

در قرون اولیه اسلامی دیلمیان مناطق کوهستانی جنوب و جنوب شرقی گیلان (همان مناطقی که امروزه بیشتر به نامهای رودبار،دیلمانات، اشکورات،الموت و طالقان می شناسند) زندگی می‌کردند که این نواحی در واقع همان بخش بیه پیش گیلان می باشد که شامل کلیه مناطق جلگه ای و کوهستانی حدفاصل دره سفیدرود و دره چالوس به مرکزیت اولیه رودبار و بعدها لاهیجان شناخته می شد و امروزه شهر دیلمان از شهرستان سیاهکل پرچم و نماد سرزمین دیلمیان می باشد.ریشهٔ اصلی آنها هرچه بوده باشد، در آن زمان آنها و همسایگان گیل شان عموماً ارتباط نزدیکی با هم داشتند و اغلب با هم ذکر می‌شدند.

 ادعا شده بود که این دو مردم از دو برادر، دیلم و گیل، از قبیله عرب بنو ذبه ریشه گرفته‌اند؛ به نظر می‎رسد این افسانه ریشه‌های عرب دیلمیان به هنگام گسترش اولیه اسلام شناخته شده بوده‌است. دیلمیان مطمئناً به هنگام فتح یمن توسط ایرانیان در حدود ۵۷۰، میان اعراب شناخته شده بوده‌اند و طی روزهای نخستین اسلام فیروز و گشنسب (جشنس) دیلمی نقشی کلیدی بین ابنای ایرانی حامی دین جدید در یمن داشته‌اند. خانواده فیروز دیلمی به سوریه و فلسطین مهاجرت کردند جایی که بسیاری از نوادگان شان به مسلمین شناخته شده‌ای تبدیل شدند. در پایان عهد ساسانیان و همزمان با آغاز ورش و هجوم عرب دسته‌های دیلم در داخل ولایات مرکزی ایران تاخت و تاز می‌کرده‌اند و به غارت و راهزنی می‌پرداخته‌اند. به دلیل وجود حصار البرز آنها همچون مردم طبرستان سالها در مقابل لشکریان اسلام مقاومت می‌کردند و مدتها پس از انقراض سلسله ساسانی همچنان به آیین قدیم خود باقی‌ماندند و با آنکه مسلمانان چندین بار به آنجا لشکر کشیدند نتوانستند تمام آن را تسخیر. و بهمین جهت دیلم پناهگاه امنی برای سرکشان و مخالفین خلفای عباسی گردید...

... در شیوه حکومت پیامبر رای و نظر مردم از اهمیت زیادی برخوردار است و هیچگاه پیامبر نظر خود را حتی در سخت ترین شرایط به مردم تحمیل نمی کند.در اواخر دوران حکومت امویان تئوریسن های سیاسی عباسیان ،که بدنبال تصاحب حکومت بودند و سالها برنامه ریزی کرده و حتی داعیان متعددی را به مناطق مختلف فرستاده بودند با توجه به زمینه های گرایش مردم به تشکیل حکومت فرزندان پیامبر ،مهمترین شعار سیاسی خود را " الرضا من آل محمد " قرار دادند15 تا این شعار وسیله ای باشد برای جذب شیعیانی که خواستار تشکیل حکومت از طرف بنی هاشم هستند .

اما باید پرسید وقتی چنین زمینه ای در جامعه وجود دارد که مورد استفاده عباسیان قرار می گیرد چرا افرادی چون امام باقر (ع) و امام صادق (ع) هیچ تلاش برای رسیدن به حکومت از خود نشان نمی دهند..حتی ذکر شده است که بعد از پیروزی سپاه ابومسلم بر امویان و تسلیم کوفه به فردی به نام ابوسلمه خلال( در تاریخ وی لقب اولین وزیر آل محمد به خود گرفته است )وی تلاش می کند تا امام صادق (ع) را به پذیرش خلافت راضی کند قبل از آنکه سفاح در کوفه خلافت عباسیان را اعلام نماید.اما امام می فرمایند این مسیری نیست که ما از آن به حکومت دست پیدا کنیم.

فهرست

عرب و عربستان
ظهور اسلام
خلفای راشدین
دین اسلام
خلفای اموی
خلفای عباسی
طاهریان
علویان
صفاریان
و...