اخلاق و آیین نقد کتاب

اخلاق و آیین نقد کتاب

نویسنده: سیدحسن اسلامی
ناشر: خانه کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 224
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1394 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو ؛ برخی سطور حدود 95 صفحه از کتاب با مداد خط کشیده شده است

مروری بر کتاب

اگر کسی قلم به دست می‌گیرد و اثری منتشر می‌کند، امید‌وار است اثرش خوانده شود،‌ چراکه بی‌اعتنایی به نوشته یک نویسنده، در واقع بزرگ‌ترین توهینی است که ممکن است به وی بشود. از سوی دیگر، کسی که انتظار دارد اثرش خوانده شود باید منطقا احتمال بدهد که مخاطب، به دلیلی با مدعیات و دلایل او همدلی نداشته باشد و با او دمساز نشود.

خواندن کتاب و استفاده از آن مستلزم نقد آن است، جز آنکه لزوما این نقد، نقد نوشتاری نیست؛ تا آنجا که به یاد دارم، صادقانه باید بگویم هرگز به کتابی ــ از جمله فرهنگ‌ها و اطلس‌هاــ مراجعه نکرده‌ام، بی‌‌آنکه نوعی نقد ذهنی از آن نکرده باشم.

واقعیت آن است که اشاره به عواطف منفی ناقدان در پاسخ نقد‌ها،‌ به سه دلیل نادرست است؛ نخست آنکه معمولا دلیلی برای اثبات آن در دست پاسخ‌گو نیست،‌ وی صرفا با متنی مواجه است که اصولا تابع منطق نگارشی مقبول جامعه علمی است، بنابراین به صرف دیدن متن نمی‌توان ادعا کرد که نویسنده آن خشمگین بوده است؛ البته اگر در متن پرخاش و توهین با آشفتگی نگارشی دیده شود، شاید بتوان با استناد به آن‌ها چنین ادعایی کرد؛ اما در مجموع این شیوه راه خوبی برای احراز خشم ناقد نیست.

کتاب حاضر دربارة مبانی و آیین نقد کتاب در ایران است. درگام نخست ، تحلیلی از ماهیت و کُنش نقد ارائه و سپس با تحلیل موضوع اخلاقیت نقد، ضوابط اخلاقی حاکم بر آن بازگو شده است. در این مقال ، کارکردهای عمدة نقد در چهار محور: «نشان دادن کاستی‌ها و گشودن راه‌های تازه، یاری به نویسندگان ، ارتباط نویسندگان و خوانندگان و حفاظت از حریم دانش و سلامت علمی» بررسی شده است.

سپس نحوة کاربست اصول اخلاقی نقد در عمل ، با ارائة نمونه‌های واقعی در سه فصل شرح داده شده است. در این مسیر ابتدا محورهای نقد آثار تألیفی ، سپس شیوة نقد آثار ترجمه شده و در پایان شیوه پاسخ به نقدها یا ضد نقدها مطالعه شده است. شایان ذکر است ، هدف نویسنده فراهم آوردن بستر مناسب فرهنگ انتقادی جامعه است.